BADUREKForma odnotowana już przez Słownik staropolskich nazw osobowych, pochodna od Badur, ta zdaniem K. Rymuta (Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I A-K, Kraków 1999, s. 14) od gwarowego badurzyć 'pleść, bajać'. Inną koncepcję ma J. Bubak (Słownik nazw osobowych i elementów identyfikacyjnych Sądecczyzny XV-XVII w. Imiona, nazwiska, przezwiska, cz. I A-M, Kraków 1992, s. 43) wywodząc formę Badur od imienia Badrzych. Tę formę odnotowuje Jacobus Badurek 1633. |
BADYLANazwisko Badyla jest formą pochodną od nazwy osobowej Badyl, pierwotnie patronimiczną, czyli odojcowską: Badyl > (syn) Badyla > Badyla. Nazwa pochodzi od rzeczownika badyl, czyli: 1. łodyga, źdźbło, 2. sucha trawa, chwast, 3. myśliwskie badyle – nogi jelenia, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. I, s. 82. |
BADYŃSKINazwisko utworzone formantem -yński od nazwy miejscowej typu Badów, Badowo, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. I s. 80-81, M. Czaplicka-Niedbalska, Nazwiska mieszkańców Bydgoszczy od II połowy XV wieku do I połowy XVIII wieku, Bydgoszcz 1996 s. 48. Mogło być utworzone również od niemieckiej nazwy osobowej Baden, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I A-K Kraków 1999 s. 14 lub Bad, to od imienia Badebrecht, Badelt bądź od Bad ‘kąpiel’, zob. B. |
BAGNANazwisko homonimiczne: I. równe nazwie miejscowej Bagna, odnotowanej w byłym powiecie kolskim, obornickim, chojnickim, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880 t. I s. 81, II. utworzone fleksyjnie, pierwotna forma dopełniacza liczby pojedynczej lub mianownika liczby mnogiej nazwy osobowej Bagno, ta od apelatywu bagno ‘błoto, trzęsawisko’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. I s. 83. |
BÄHRNazwisko od niemieckiej nazwy osobowej Bähr, ta najczęściej od staroniemieckiej nazwy osobowej Bero, pochodnej od imion zawierających człon Ber, np. Bern(h)ard, zob. Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 5 Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, opr. Z. Klimek, Kraków 1997 s. 16-18, J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 s. 70, M. Gottschald, Deutsche Namekunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Bedeutung, Berlin 1954 s. 162-163, B. |
BAHRNazwisko od niemieckiej nazwy osobowej Bähr, ta najczęściej od staroniemieckiej nazwy osobowej Bero, pochodnej od imion zawierających człon Ber, np. Bern(h)ard, zob. Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 5 Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, opr. Z. Klimek, Kraków 1997 s. 16-18, J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 s. 70, M. Gottschald, Deutsche Namekunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Bedeutung, Berlin 1954 s. 162-163, B. |
BAJNazwisko można wywodzić od baj: 1. bajarz, plotkarz, pleciuch, papla, 2. baja lub od baja: 1. bajka, 2. sukno grube, miękkie, kosmate, 3. spódnica zimowa, 4. gruby surdut wełniany, 5. włos na tkaninie, 6. barchan, por. też bajczyć ‘gwarzyć, gawędzić’ – zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 83. Por. także nazwę miejscową Baja „miasto na Węgrzech, hrabstwo baczbodroskie”, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I s. 83. |
BAJCZYKNazwisko można wywodzić od nazwy osobowej Bajek, ta od baj: 1. bajarz, plotkarz, pleciuch, papla, 2. baja lub od baja: 1. bajka, 2. sukno grube, miękkie, kosmate, 3. spódnica zimowa, 4. gruby surdut wełniany, 5. włos na tkaninie, 6. barchan, por. też bajczyć ‘gwarzyć, gawędzić’ – zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 83. |
BAJDANazwisko pochodzi od przezwiska Bajda, to zaś od bajda: 1. baj, 2. bajka, 3. pleciuga, bajczarz, 4. pajda, 5. koryto (z niemieckiego Beute) – zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 83, też ‘skrzynia do wyrabiania ciasta’, zob. L. Tomczak, Słownik odapelatywnych nazwisk Polaków, Wrocław 2003, s. 20. Por. też nazwę miejscową Bajdy, odnotowaną na terenie byłego powiatu jasielskiego (zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, s. 83). Por. też bajdać: 1. bajać, pleść bajki, baśnie opowiadać, 2. pleść, prawić, gadać nie wiedzieć co (zob. |
BAJENANazwę osobową Bajena można wywodzić od baj, czyli: 1. bajarz, plotkarz, pleciuch, papla, 2. baja, lub od baja: 1. bajka, 2. sukno grube, miękkie, kosmate, 3. spódnica zimowa, 4. gruby surdut wełniany, 5. włos na tkaninie, 6. barchan albo od bajać ‘pleść’, por. też bajczyć ‘gwarzyć, gawędzić’ – zob. tzw. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t.I, s. 83. |
BAJEWICZNazwisko utworzone formantem patronimicznym (=odojcowskim –ewicz) od przezwiska Baj, to zaś od baj: 1. bajarz, plotkarz, pleciuch, papla, 2. baja lub od baja: 1. bajka, 2. sukno grube, miękkie, kosmate, 3. spódnica zimowa, 4. gruby surdut wełniany, 5. włos na tkaninie, 6. barchan – zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 83. Por. też nazwę miejscową Bajewo, odnotowaną na terenie byłego powiatu wieliskiego (zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, s. 83). |
BAJKNazwisko można wywodzić od bajek, to od baj: 1. bajarz, plotkarz, pleciuch, papla, 2. baja lub od baja: 1. bajka, 2. sukno grube, miękkie, kosmate, 3. spódnica zimowa, 4. gruby surdut wełniany, 5. włos na tkaninie, 6. barchan lub bajać ‘pleść’, por. też bajczyć ‘gwarzyć, gawędzić’ – zob. tzw. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t.I, s. 83. |