BACZYŃSKI

Nazwisko utworzone sufiksem -ski od nazwy miejscowej Baczyn, odnotowanej m.in. w byłym powiecie krakowskim i koneckim, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. I s. 80, t. XV cz. 1 s. 66. Ewentualnie utworzone sufiksem -yński od nazwy osobowej Bacza, zob. M. Czaplicka-Niedbalska, Nazwiska mieszkańców Bydgoszczy od II połowy XV wieku do I połowy XVIII wieku, Bydgoszcz 1996 s. 47. Nazwisko ma także następujące potencjalne podstawy etymologiczne: 1. rzeczownik baca, czyli ‘stary pasterz, dozorujący nad juhasami pasącymi owce w Tatrach’, wyraz pochodzi z węgierskiego bacs ‘pasterz’ oraz czasownik baczyć, czyli: 1. widzieć, spostrzegać, 2. uważać, obserwować, 3. zważać, brać w rachubę, 4. zastanawiać się, 5. poczuwać się do czego, 6. troszczyć się o coś, 7. pamiętać, przypominać sobie, 8. opamiętać się, wnikać w siebie – zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 79-81. Nazwę osobową Baczyński odnotowano na terenie Polski już w 1467 roku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I, s. 13). Nazwisko szlacheckie: Baczyńscy herbu Sas z Baczyna w byłym powiecie samborskim, A. Boniecki, Herbarz polski t. I s. 66-67, K. Niesiecki, Herbarz polski, t. I-X, Lipsk 1839, t. I s. 40, Baczyński herbu Bończa W. Wittyng, Nieznana szlachta polska i jej herby, Kraków 1937, s. 22.