TRZOSEKNazwisko pochodzi od rzeczownika trzosek, czyli ‘pas skórzany na pieniądze, którym się opasują’, przenośnie ‘majątek, bogactwo, dostatki’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 152. Nazwę osobową Trzosek odnotowano na terenie Polski w 1599 roku, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 625. |
TRZYBIŃSKINazwisko Trzybiński można potraktować na dwa sposoby: 1. jako wariant nazwiska Trzebiński z podwyższeniem artykulacyjnym e > y (zob. TRZEBIŃSKI), 2. formę pochodną od nazwy osobowej Trzyba, utworzonej od rzeczownika tryb, który w języku staropolskim oznaczał ‘dróżkę, ścieżkę’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 622. |
TUBALNazwisko utworzone sufiksem -al od apelatywu tuba ‘rodzaj trąby’. Por. łaciński przydomek tubulus < tuba ‘trąba wojskowa i apelatyw tubus ‘trąbka używana w trakcie uroczystości religijnych’ E. Breza, Nazwiska Pomorzan. Pochodzenie i zmiany t. I, Gdańsk 2000 s. 47. Przypuszczalnie przezwisko kogoś grającego na trąbie lub obdarzonego tzw. tubalnym głosem, ‘dźwięczącym jak tuba, donośnym’. |
TUCHAJZdaniem K. Rymuta („Nazwiska Polaków”, t. II, s. 627) nazwisko pochodzi od tukaj ‘tu’ albo od tukać, czyli ‘krzyknąć na wilka zwykłym sposobem: tu!’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 165. Potencjalne podstawy etymologiczne nazwiska stanowią także formy: prasłowiańskie *tucha ‘odwaga’ i staropolskie potuchać ‘zachęcać’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 626. |
TUDORNazwisko pochodzi od Tudor, jednej z form imienia Teodor, to zaś z greckiego Theódōros, od theós ‘Bóg’ + dōron ‘dar’ (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 602). Por. także nazwę miejscową Tudorów z byłego powiatu opatowskiego, ostrogskiego, husiatyńskiego, olawskiego, . Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s. 607. |
TUGAPodstawę nazwiska Tuga stanowi tak samo brzmiący rzeczownik pochodzenia wschodniosłowiańskiego, który oznaczał ‘troskę, zmartwienie’, K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 627. |
TULIŃSKIForma Tuliński to przypuszczalnie nazwisko odmiejscowe, którego podstawy mogły stanowić następujące toponimy: Tulin (dawny powiat noworadomski, żytomierski, borszczowski) lub Tulińce (były powiat kaniowski), zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s. 615, http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/Tom_XII/615. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 724) odnotowuje szlachecką rodzinę o tym nazwisku – Tuliński, 1750 r., woj. podlaskie. |
TUŁAZANazwisko ma następujące potencjalne podstawy etymologiczne: 1. Tuł, staropolskie określenie pochwy na strzały (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 627), 2. tułać ‘błąkać się’. Por. także nazwę miejscową Tuł z byłego powiatu radzymińskiego, Tuła z byłej guberni tulskiej, Tułazy z byłego powiatu wieluńskiego, zob. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII s. 617, 619. |
TUŁOWIŃSKINazwisko można wywodzić od nazwy miejscowej Tułowice z byłego powiatu sochaczewskiego albo Tułowo z byłego powiatu wołkowyskiego, witebskiego i wejherowskiego (zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s. 620) lub od rzeczownika tułów, czyli: 1. ciało ludzkie bez głowy i członków, korpus, 2. pierś, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 166. |
TUNKIEWICZNazwisko Tunkiewicz można wywodzić od rzeczownika tunka ‘beczka’ lub od niemieckiej nazwy osobowej Tünk, ta od Dinkel ‘orkisz’, zob. zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 628. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 724) odnotowuje szlachecką rodzinę o tym nazwisku –1500 r., powiat drohicki, województwo podlaskie. |
TURACZYNazwisko Turaczy pochodzi prawdopodobnie od rzeczownika turacz ‘włóczęga, powsinoga, włóczykij’, por. turać się ‘włóczyć się po świecie, błąkać’, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VII, s. 169. Można je też wywodzić od rzeczownika tur: 1. Turek „przyjechali trzy Turowie, wszyscy pod piórami, darowali naszej pani skrzynię z talarami”, 2. gatunek zwierzęcia, 3. przebrany kolędnik – „chłopcy na zapusty chodzą z turem, czyli jak oni zowią, turoniem”, 4. tur, tur = wołanie na indyki, 5. tur, tur = naśladowanie turkotu młyna (zob. Słownik gwar polskich, t. V, s. 440). |
TURALANazwisko Turala prowdopodobnie pochodzi od czasownika turać się ‘włóczyć się po świecie, błąkać’, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VII, s. 169. Można je też wywodzić od rzeczownika tur: 1. Turek „przyjechali trzy Turowie, wszyscy pod piórami, darowali naszej pani skrzynię z talarami”, 2. gatunek zwierzęcia, 3. przebrany kolędnik – „chłopcy na zapusty chodzą z turem, czyli jak oni zowią, turoniem”, 4. tur, tur = wołanie na indyki, 5. tur, tur = naśladowanie turkotu młyna (zob. Słownik gwar polskich, t. V, s. 440). |