Nazwisko utworzone przyrostkiem -us od nazwy osobowej Warat. Samo -us może wskazywać na litewskie pochodzenie nazwy, jak i utrwalenie wariantu zlatynizowanego (jak np. Kopernik - Copernicus). Nazwisko może pochodzić od prasłowiańskiego czasownika warowati ‘strzec’, przyjętego w południowej Słowiańszczyźnie w postaci warati i oznaczającego tam również ‘oszukiwać’ (zob. A. Brückner, „Słownik etymologiczny języka polskiego”, s. 601). Inne potencjalne podstawy nazwy Warat i Waratus stanowią: staropolski czasownik warać 'trwać' („ale to długo nie wara”, rzeczowniki war, czyli: 1. warzenie, gotowanie, 2. to co uważono, ilość piwa, cukru, soli itp. otrzymana z jednorazowego gotowania, 3. wrzątek, ukrop, 4. ogień, 5. gorąco, spiekota, 6. zacier do piwa lub wódki, 7. wrzawa, wrzask, zamęt oraz wara: 1. gałąź zatknięta na mieliźnie jako znak rozpoznawczy, 2. głos, 3. gotowana potrawa, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 458.
