Nazwiska widok główny

ZAGDAŃSKI

Nazwisko utworzone przyrostkiem –ski od nazwy miejscowej Zagdańsk, „dziś również bywa często zwany Zagnańsk, wieś, powiat kielecki, gmina Samsonów, powiat Zagdańsk. Leży w punkcie zbiegu dwu pasm wyniosłości rozpoczynających pasmo Łysogórskie”, a także „wieś oznaczona na mapie Zannoniego, na zach.-płn. od Wałcza, pod Marcinkowem, pow. małecki” – zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIV, s. 259-260.

ZAGÓRNY

Nazwisko proste, równe staropolskiemu apelatywowi zagórny ‘mieszkający za górą’, B. Mossakowska, Nazwiska mieszkańców Komornictwa Olsztyńskiego, Gdańsk 1993 s. 110. Można też je uznać za równe nazwie miejscowej Zagórny w byłym powiecie nowoaleksandrowskim, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. XIII s. 261 lub wywodzić od nazwy Zagórze, popularnej w całej Polsce, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W.

ZAGÓRSKI

Nazwisko Zagórski pochodzi od popularnej nazwy miejscowej Zagórze, Zagórzyce lub Zagórzany, oznaczających pierwotnie teren za górą. Nazwę osobową Zagórski odnotowano na terenie Polski już w 1398 r. (zob. K. Rymut, „Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny”, t. II, s. 718). To nazwisko nosiły także rodziny szlacheckie. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 771) odnotowuje Zagórskich herbu Jastrzębiec, Ostoja, Pilawa, Pogonia II, Rogala, Szreniawa.

ZAGRABSKI

Nazwisko pochodzi od czasownika zagrabić, czyli: 1. zająć, zabrać, zagarnąć grabiami, 2. złapać, schwycić, zagarnąć, przywłaszczyć sobie, złupić, wydrzeć, 3. skonfiskować, zająć, zafrantować, 4. zrównać grabiami, zagrabić ścieżkę, 5. zagrzebać grabiami, por. też zagrabieć ‘zgrabieć, zesztywnieć, skostnieć z zimna’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 92. Por. także nazwę miejscową Zagraba z byłego powiatu łódzkiego i Zagrabie z byłego powiatu olkuskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIV, s. 273.

ZAJĄC

Nazwisko pochodzi od apelatywu zając: 1. zwierzę szczurowate z rodziny tej samej nazwy – „przed Kupidynem i Mars zającem”, „tak mało serca ma, iże zając go na czasy w jaskinie puste i głuche zastraszy”, 2. przenośnie strach, tchórzostwo – „zając wlazł mu w nogi”, już zając za górą = już klamka zapadła, stało się, 3. klops, pieczeń, 4. królik, 5. rodzaj gry, 6. rodzaj węzła chustki, 7. astrologicznie gwiazdozbiór na półkuli południowej (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VIII, s. 106). To nazwisko odnotowuje już Słownik staropolskich nazw osobowych (t. VI, s. 256). K.

ZAJC

Nazwisko pochodzi od zajc = zając, . zwierzę szczurowate z rodziny tej samej nazwy – „przed Kupidynem i Mars zającem”, „tak mało serca ma, iże zając go na czasy w jaskinie puste i głuche zastraszy”, 2. przenośnie strach, tchórzostwo – „zając wlazł mu w nogi”, już zając za górą = już klamka zapadła, stało się, 3. klops, pieczeń, 4. królik, 5. rodzaj gry, 6. rodzaj węzła chustki, 7. astrologicznie gwiazdozbiór na półkuli południowej (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VIII, s. 106). Forma została odnotowana już przez „Słownik staropolskich nazw osobowych” (t. VII, s. 307).

ZAJCHOWSKI

Nazwisko można uznać za spolszczone fonetycznie i słowotwórczo – pochodzące od niemieckiej nazwy osobowej Seiche, ta zaś od toponimu Seiche ‘głębokie mokradło’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 720. Por. także Seicht, wyraz ze średniowysokoniemieckiego sīhte ‘źródło, płytkie miejsce, z którego wybija woda lub zalane wodą’, przenośnie określenie osób mieszkających w pobliżu takiego miejsca, zob. R. Kohlheim, Familiennamen. Herkunft und Bedeutung, Manheim 2005, s. 615.

ZAJDENC

Nazwisko Zajdenc ma kilka potencjalnych podstaw etymologicznych: 1. zajść > zajdę, 2. staropolskie zajda ‘kosa’ lub ‘płachta do noszenia siana’, 3. niemiecka nazwa osobowa Seide, pochodząca od rzeczownika Seide ‘jedwab’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 720.

ZAJDLER

nazwisko Zajdler można uznać za spolszczoną formę niemieckiej nazwy osobowej Seidler, pochodzącej od Seidler ‘osadnik’. Ewentualnie od nazwy osobowej Seidel < Sigfrid, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 5 Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, opr. Z. Klimek, Kraków 1997 s. 238, H. Bahlow, Niederdeutsches Namenbuch, Vaduz Lichtenstein 1987 s. 12. K. Rymut stawia inną tezę, uznając, że nazwisko ma następujące możliwe podstawy: 1. rzeczownik zajdel ‘szklany kufel’, 2.

ZAKONNIK

Nazwa pochodzi od dawnego przezwiska Zakonnik, pochodzącego od tak samo brzmiącego rzeczownika, który jednakowoż znaczył kiedyś głównie coś innego niż obecnie, czyli: 1. zbiór praw, statut („w zakonniku Duszana nie ma żadnej o tym wzmianki”), 2. myśliwskie – głuszec, 3. człowiek biegły w zakonie, to jest w prawie, szczególnie Bożym, uczony, w piśmie, teolog, dopiero na 4 miejscu tzw. Słownik warszawski (t. VIII, s. 130) wymienia znaczenie obecne ‘członek zakonu, ksiądz zakonny, mnich). Nazwę osobową Zakonnik odnotowano na terenie Polski już w 1612 roku (zob. K.

Strony