WYCHOWANIECNazwisko pochodzi od rzeczownika wychowaniec, czyli: 1. ten, którego wychowano względem wychowawcy, pupil, elew, („własny wychowaniec najzdatniejszy bywa na każdy urząd: i pana rozumie i rad go miłuje”), 2. diabeł, którego sam sobie kto przysposobił, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 816. Nazwę osobową Wychowaniec odnotowano na terenie Polski w 1572 roku, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 707. |
WYCZESANYNazwisko Wyczesany pochodzi od tak samo brzmiącego przymiotnika, który utworzono od czasownika wyczesać, czyli: 1. czeszcząc wyczyścić, uporządkować grzebieniem, 2. czesząc wyjąć, wydobyć, 3. przenośnie kogoś wytargać, wytarmosić, wydrzeć za włosy, 4. uporządkować sobie włosy, Słownik języka polskiego, tzw. warszawski, t. VII, s. 831. Pierwotnie nazwa osobowa mogła się więc zarówno odnosić do właściwości wyglądu zewnętrznego i oznaczać kogoś o starannej fryzurze, jak i obiekt ataku („wyczesany” przez agresora). |
WYDERANazwisko pochodzi od przezwiska Wydra, to zaś od wydra: 1. brodawka na twarzy, 2. zwierzę ssące drapieżne z nogami płetwowatemi, 3. wydry = futro z wydr (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 844). Podstawę nazwiska mogła też stanowić nazwa miejscowa Wydra, odnotowana na terenie byłych powiatów: gostyńskiego, częstochowskiego, piotrkowskiego, mohylowskiego, olhopolskiego, żytomierskiego, porzeckiego, sokalskiego, podhajeckiego (zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. X, s. 78). |
WYDRANazwisko pochodzi od przezwiska Wydra, to zaś od wydra: 1. brodawka na twarzy, 2. zwierzę ssące drapieżne z nogami płetwowatemi, 3. wydry = futro z wydr (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 844). Podstawę nazwiska mogła też stanowić nazwa miejscowa Wydra, odnotowana na terenie byłych powiatów: gostyńskiego, częstochowskiego, piotrkowskiego, mohylowskiego, olhopolskiego, żytomierskiego, porzeckiego, sokalskiego, podhajeckiego (zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. X, s. 78). |
WYDRANazwisko pochodzi od przezwiska Wydra, to zaś od wydra: 1. brodawka na twarzy, 2. zwierzę ssące drapieżne z nogami płetwowatemi, 3. wydry = futro z wydr (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 844). Podstawę nazwiska mogła też stanowić nazwa miejscowa Wydra, odnotowana na terenie byłych powiatów: gostyńskiego, częstochowskiego, piotrkowskiego, mohylowskiego, olhopolskiego, żytomierskiego, porzeckiego, sokalskiego, podhajeckiego (zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. X, s. 78). Taką nazwę osobową odnotowano na terenie Polski już w 1477 roku (zob. |
WYDROWSKINazwisko utworzone formantem -owski od nazwy osobowej Wydra, ta od apelatywu wydra. Być może pierwotnie określenie kogoś, kto hodował wydry. Zob. WYDRA. |
WYDŻGANazwisko [1] utworzone paradygmatycznie od nazwy miejscowej Wydzgi albo Wydźgi w byłym powiecie łomżynskim, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. XIV s. 80, B. Mossakowska, Nazwiska mieszkańców Komornictwa Olsztyńskiego, Gdańsk 1993 s. 109. Inną możliwością interpretacyjną jest uznanie nazwiska za pochodzące od czasownika wydżgać ‘wykłuć, wydźgać’, M.B. |
WYGANOWSKINazwisko można wywodzić od nazwy miejscowej Wyganów, odnotowanej na terenie byłych powiatów: wągrowieckiego, krotoszyńskiego; Wyganowo, na terenie byłego powiatu grudziądzkiego i kartuskiego (zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. X, s. 81) lub Wyganowo na terenie byłego powiatu grudziądzkiego (zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIV, s. 81). Por. też wyganiać: 1. naganiać się dowoli, wybiegać się, 2. wypędzać, występować, 3. |
WYGERA
|
WYGNAŃSKINazwisko można interpretować na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest uznanie go za formę odmiejscową, utworzoną od jednej z następujących nazw: 1. Wygnańce z byłego powiatu chełmskiego, 2. Wygnańczyce z byłego powiatu wschowskiego, 3. Wygnanka z byłego powiatu błońskiego, kaliskiego, łukowskiego, włodawskiego, radzyńskiego, konstantynowskiego, brzeskiego, mińskiego, racławskiego, dubieńskiego, nowogradwołyńskiego, tarnowskiego, sanockiego, brzeżańskiego, czortkowskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIV s. 83-84. |
WYPICHNazwisko jest formą pochodną od czasownika wypić, czyli ‘pijąc wyciągnąć’ lub wypichłać, czyli: wyplątać się, wygmatwać się, wykręcić się, wykpić się, wydrwić się, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 965-966. |
WYPYCHNazwisko proste, równe przezwisku Wypych, Słownik staropolskich nazw osobowych, red. W. Taszycki 1965-1981 t. VI s. 228, to utworzone wstecznie od apelatywu wypychać, M. Czaplicka-Niedbalska, Nazwiska mieszkańców Bydgoszczy od II połowy XV wieku do I połowy XVIII wieku, Bydgoszcz 1996 s. 426, Z. Abramowicz, L. Citko, L. Dacewicz, Słownik historycznych nazw osobowych i elementów identyfikacyjnych Białostocczyzny (XV-XVII wiek), t. I-II, Białystok 1997, t. II s. 187 lub wypychacz ‘ten, który kogo lub co wypycha’, M.B. Linde, Słownik języka polskiego, Lwów 1854-1860, t. VI s. 575, B. |