WOREINNazwisko proste, równe nazwie miejscowej Worein, dziś Wyrandy, w byłym powiecie olsztyńskim, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. XIV s. 20. Być może od pruskiej nazwy osobowej *Wōrainē lub *Warainē, por. Wariko, Warpote, R. Trautmann, Die altpreußischen Personennamen, 2. Umveränderte Auflage, Göttingen 1974 s. 116. Por. Woreinski. |
WOREINSKINazwisko utworzone formantem -ski od nazwy miejscowej lub nazwy osobowej Worein. Zob. Worein. |
WORONIECKINazwisko pochodzi od nazwy miejscowej Woroniec, odnotowanej na terenie byłych powiatów: konstantynowskiego, święciańskiego, wilejskiego, suczawskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, s. 952. Por. także rzeczownik woroniec ‘gatunek rośliny – widłak’, por. też worony ‘kary, czarny’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 698. Nazwę osobową Woroniecki odnotowano na terenie Polski w 1529 roku, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 700. |
WORONOWICZNazwisko pochodzi od rzeczownika wrona, czyli: 1. ptak wróblowaty z rodziny kruków, 2. rybitwa, 2. otwór, dziura, por. także rzeczownik woroniec ‘gatunek rośliny – widłak’, por. też worony ‘kary, czarny’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 698, 723. Por. także nazwę miejscową Worona z byłych powiatów: wileńskiego, uszyckiego, nadworniańskiego, tłumackiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, s. 947. |
WORSTNazwisko proste, od nazwy osobowej Worst, ta prawdopodobnie od niemieckiego apelatywu die Wurst ‘kiełbasa’, być może przezwisko masarza czy rzeźnika. Por. średnio-dolno-niemieckie worst A. Lübben, Mittelniederdeutsches Handwörterbuch, Darmstadt 1980 s. 594, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 5 Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, opr. Z. Klimek, Kraków 1997 s. 294. Nazwę Worst odnotowuje już Słownik staropolskich nazw osobowych, red. W. Taszycki 1965-1981 t. VI s. 200. |
WOŚKONazwisko Wośko jest formą pochodną od odnotowanej już w 1692 roku formy Woś, ta z kolei pochodzi od imion na Wo-, typu Wojciech, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 701. Imię Wojciech jest pochodzenia słowiańskiego i „powstało jako złożenie elementów Woj- ‘woj, wojownik’ oraz –ciech (taki sam jak w wyrazach cieszyć (się), uciecha, pociecha). (Zob. J. Grzenia, Nasze imiona, Warszawa 2002, s. 286). |
WOTANazwisko pochodzi od wotum: 1. głos, zdanie osoby wotującej, 2. znak wyrażający to zdanie: kartka, gałka, tabliczka, 3. wyraz, oświadczenie, objaw – „udzielić rządowi wotum zaufania”, 4. ślub, obietnica, przyrzeczenie dane Bogu, świętym, ofiara Bogu, dar ślubowany, składany w kościele albo przyrzeczony poprzednio w wypadku krytycznym, srebrne albo złote wyobrażenia tych członków ciała, które odegrały główną rolę w podobnych wypadkach, ofiarowane na ołtarz. Wotum to wyraz pochodzenia łacińskiego, pochodny od voveo ‘ślubuję (bogom)’ (zob. A. |
WOZIŃSKINazwisko można wywodzić od wozić, czyli: 1. wieźć, 2. maślankę – żąć zboże klęcząc, 3. się – jeździć, chodzić („same my się nóżki wożą”) lub od wóz, czyli: 1. sprzęt do jazdy, wożenia, jakikolwiek wehikuł, 2. ilość mieszcząca się na wozie, fura, 3. dwie belki w traczu na które kładzie się drzewo do piłowania, 4. pewna gra w karty, 5. myśliwskie – psy idą wozem = idą niepomieszane albo od wozina, czyli: słaby, lichy, biedny wóz, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 701, 705. |
WOŹNIAKZdaniem E. Brezy (Nazwiska Pomorzan, Gdańsk 2000, s. 434-435) to nazwisko jest formą odojcowską (patronimiczną) od nazwiska Woźny, pochodzącego od wyrazu pospolitego woźny, który kiedyś oznaczał zawód związany z sądownictwem. Obowiązkiem woźnego było wręczanie pozwów, wprowadzanie w posiadanie właścicieli nowo nabytych dóbr, zdawanie relacji z miejsca przestępstw, przyjmowanie przysięgi świadków itp. Wydaje mi się, że nazwisko można wysnuwać także od rzeczownika woźniak, który oznaczał 'konia od wozu, zaprzęgowego, pociągowego' (tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 702). |
WOŹNICKINazwisko można wywodzić od: I. Woźny, dawniej ‘niższy urzędnik sądowy’; II. woźnica ‘ten, kto powozi końmi’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 702; III. Nazw miejscowych: Woźnia z terenu byłego powiatu radomyskiego, Woźniczany z byłego powiatu trockiego, Woźniczna z byłego powiatu tarnowskiego, Woźnik z byłego powiatu lublinieckiego, Woźniki z byłego powiatu piotrkowskiego, noworadomskiego, łęczyckiego, sieradzkiego, włoszczowskiego, konstantynowskiego, płockiego, płońskiego i innych, zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIV, s. |
WOŻBIŃSKINazwisko utworzono przyrostkiem –ski od nazwy miejscowej Woźbin, odnotowanej na terenie gminy Cegłów w Siedleckiem, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 702. Potencjalną podstawą nazwiska jest także rzeczownik woźba: 1. wożenie, przewóz („woźbą się bawić i żyć” = wozić, furmanić, „zabawny w drodze towarzysz stoi sam za woźbę, jakoby cię niósł abo wiózł, gdy czas z takowym wdzięcznie zejdzie”), 2. woźnica, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 702. |
WÓJCIKTo nazwisko można wywodzić od dwóch podstaw etymologicznych: 1. rzeczownika wójcik < wójt, który stał się podstawą przezwiska, a potem nazwiska, 2. imienia Wojciech. Wyraz wójt definiowano zaś następująco: 1. prezes rady miejskiej, najwyższy z urzędników miejskich, burmistrz, prezydent, 2. zwierzchnik gminy wybierany z grona właścicieli gruntów ("jaki wójt bywa, taka i gromada"), 3. sołtys, przełożony nad gromadą wiejską, sędzia wiejski spośród włościan wybrany, 4. |