Nazwiska widok główny

WŁADYKO

Nazwisko pochodzi od podstawy włod-, ta od staropolskiego włodać lub imion złożonych na Wło- typu Włodzisław, Włodzimir, zmiana –ło- w –ła- nastąpiła pod wpływem czeskim (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 689). Potencjalną podstawę nazwiska stanowi także nazwa miejscowa Władyki, odnotowana na terenie byłych powiatów: wilejskiego, krotoszyńskiego, trockiego - zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII s. 691.

WŁOCH

Nazwisko Włoch można wywodzićod nazwy mieszkańca Włoch. K. Rymut („Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I, s. 250) podaje, że nazwisko Włoch odnotowano na terenie Polski już w 1435 roku. Podaje także inne potencjalne podstawy nazwiska: imiona na Wło – i rzeczownik włoch ‘włos’. Nazwisko można także wywodzić od innego znaczenia rzeczownika włoch – czyli ‘gospodarz’, zob. Słownik warszawski, t. VII s. 652. Ta ostatnia hipoteza i odnarodowościowa wydają mi się najbardziej prawdopodobne.

WŁODARCZYK

Potencjalne podstawy nazwiska to: I. staropolskie imiona złożone typu Włodzisław, Włodzimir, Władysław w skład których wchodziła cząstka włod- zaczerpnięta z włodać, dziś władać ‘sprawować władzę, być właścicielem czegoś’; II. włodarz, czyli: 1. władca, panujący, pan, zwierzchnik, pierwotnie była to nazwa urzędnika w rodzaju namiestnika książęcego w danym miejscu, 2. rządca w posiadłości ziemskiej, karbowy, kmieć wybrany przez dziedzica do nadzorowania wszelkich robót rolniczych na folwarku, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 653; III.

WŁOSIAK

Nazwisko Włosiak pochodzi od rzeczownika włos albo włosak ‘człowiek porosły włosami, mający długie włosy’, zob. Słownik warszawski, t. VII, s. 654-655. Nazwa miała zapewne pierwotnie charakter przezwiskowy.

WNĘK

Nazwisko Wnęk pochodzi od staropolskiego określenia wnuka - „wnęk, syn mego syna albo dziewki” lub siostrzeńca czy bratanka – „rodzonych braci i sióstr dzieci, tj. synowców i siostrzeńców, też wnękami zowią”, „Słownik warszawski”, t. VII, s. 665. Formę osobową Wnęk odnotowano na terenie Polski bardzo wcześnie, bo już w 1418 roku, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 692. Formę odnotowuje też „Słownik staropolskich nazw osobowych” (t. VI, s. 156).

WNUK

Nazwisko pochodzi od rzeczownika wnuk, czyli: 1. syn córki albo syna, 2. synowiec albo siostrzeniec, 3. przenośnie potomek, następca, 4. potomność, przyszła generacja, 5. wnętrze, środek, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 670. Por. także nazwę miejscową Wnuk z byłego powiatu odolanowskiego i Wnuki z byłego powiatu święciańskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, s. 725. Nazwę osobową Wnuk odnotowano na terenie Polski w 1423 roku, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 692. 

WNYKOWICZ

Nazwisko Wnykowicz utworzono sufiksem patronimicznym (czyli tworzącym nazwy od imienia ojca) od nazwy osobowej Wnyk. Ta pochodzi od tak samo brzmiącego rzeczownika, który oznaczał: 1. pętlice z drutu używaną przez kłusowników, 2. plagi, razy, cięgi, 3. narowy,złe przyzwyczajenia, upartość, fumy, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VII, s. 670.

WOCHNIAK

Nazwisko Wochniak pochodzi od nazwy osobowej Woch, ta zaś od imion na Wo- typu Wojciech, Wolimir (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 692). Imię Wojciech jest pochodzenia słowiańskiego i „powstało jako złożenie elementów Woj- ‘woj, wojownik’ oraz –ciech (taki sam jak w wyrazach cieszyć (się), uciecha, pociecha), zob. J. Grzenia, Nasze imiona, Warszawa 2002, s. 286).

WOCHOWSKI

Nazwisko utworzono przyrostkiem –owski od nazwy osobowej Woch, ta od imion na Wo- typu Wojciech, Wolimir (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 692).

WODECKI

Nazwisko ma genezę odmiejscową. Jego pochodzenie można łączyć z m.in. z nazwami: Wodek z byłego powiatu inowrocławskiego lub Wodcza, kiedyś wieś zagrodowa w Małopolsce,  zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, s. 927, Wódki w powiecie gnieżnieńskim (uwaga p. Jerzego Wodeckiego, któremu serdecznie dziękuję). Nazwę osobową Wodecki odnotowano na terenie Polski w 1444 r., zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 693. 

WOIWOD

Nazwisko od zniemczonego apelatywu pochodzenia polskiego wojewoda > Woiwoda > Woywod/Woi(y)wod(t) ‘namiestnik, książę, wyższy urzędnik, władający prowincją’, K. Linnartz, Unsere Familiennamen, I. Zehntausend Berufsnamen in ABC erklärt, Bonn 1958 s. 266, J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 t. II s. 829. Por. Woiwoda, Wojda.

Strony