Nazwiska widok główny

TUCHAJ

Zdaniem K. Rymuta („Nazwiska Polaków”, t. II, s. 627) nazwisko pochodzi od tukaj ‘tu’ albo od tukać, czyli ‘krzyknąć na wilka zwykłym sposobem: tu!’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 165.  Potencjalne podstawy etymologiczne nazwiska stanowią także formy: prasłowiańskie *tucha ‘odwaga’ i staropolskie potuchać ‘zachęcać’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 626.

TUDOR

Nazwisko pochodzi od Tudor, jednej z form imienia Teodor, to zaś z greckiego Theódōros, od theós ‘Bóg’ + dōron ‘dar’ (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 602). Por. także nazwę miejscową Tudorów z byłego powiatu opatowskiego, ostrogskiego, husiatyńskiego, olawskiego, . Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s. 607.

TUGA

Podstawę nazwiska Tuga stanowi tak samo brzmiący rzeczownik pochodzenia wschodniosłowiańskiego, który oznaczał ‘troskę, zmartwienie’, K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 627.

TULIŃSKI

Forma Tuliński to przypuszczalnie nazwisko odmiejscowe, którego podstawy mogły stanowić następujące toponimy: Tulin (dawny powiat noworadomski, żytomierski, borszczowski) lub Tulińce (były powiat kaniowski), zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s. 615, http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/Tom_XII/615. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 724) odnotowuje szlachecką rodzinę o tym nazwisku – Tuliński, 1750 r., woj. podlaskie.

TUŁAZA

Nazwisko ma następujące potencjalne podstawy etymologiczne: 1. Tuł, staropolskie określenie pochwy na strzały (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 627), 2. tułać ‘błąkać się’. Por. także nazwę miejscową Tuł z byłego powiatu radzymińskiego, Tuła z byłej guberni tulskiej, Tułazy z byłego powiatu wieluńskiego, zob. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t.  XII s. 617, 619.

TUŁOWIŃSKI

Nazwisko można wywodzić od nazwy miejscowej Tułowice z byłego powiatu sochaczewskiego albo Tułowo z byłego powiatu wołkowyskiego, witebskiego i wejherowskiego (zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s. 620) lub od rzeczownika tułów, czyli: 1. ciało ludzkie bez głowy i członków, korpus, 2. pierś, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 166.

TUNKIEWICZ

Nazwisko Tunkiewicz można wywodzić od rzeczownika tunka ‘beczka’ lub od niemieckiej nazwy osobowej Tünk, ta od Dinkel ‘orkisz’, zob. zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 628. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 724) odnotowuje szlachecką rodzinę o tym nazwisku –1500 r., powiat drohicki, województwo podlaskie.

TURACZY

Nazwisko Turaczy pochodzi prawdopodobnie od rzeczownika turacz ‘włóczęga, powsinoga, włóczykij’, por. turać się ‘włóczyć się po świecie, błąkać’, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VII, s. 169. Można je też wywodzić od rzeczownika tur: 1. Turek „przyjechali trzy Turowie, wszyscy pod piórami, darowali naszej pani skrzynię z talarami”, 2. gatunek zwierzęcia, 3. przebrany kolędnik – „chłopcy na zapusty chodzą z turem, czyli jak oni zowią, turoniem”, 4. tur, tur = wołanie na indyki, 5. tur, tur = naśladowanie turkotu młyna (zob. Słownik gwar polskich, t. V, s. 440).

TURALA

Nazwisko Turala prowdopodobnie pochodzi od czasownika turać się ‘włóczyć się po świecie, błąkać’, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VII, s. 169. Można je też wywodzić od rzeczownika tur: 1. Turek „przyjechali trzy Turowie, wszyscy pod piórami, darowali naszej pani skrzynię z talarami”, 2. gatunek zwierzęcia, 3. przebrany kolędnik – „chłopcy na zapusty chodzą z turem, czyli jak oni zowią, turoniem”, 4. tur, tur = wołanie na indyki, 5. tur, tur = naśladowanie turkotu młyna (zob. Słownik gwar polskich, t. V, s. 440).

TURAU

Nazwisko proste, równe nazwie miejscowej Turau (Turowen, Turowo) W. Chojnacki, Słownik polskich nazw miejscowości w b. Prusach Wschodnich i na obszarze b. wolnego miasta Gdańska wg stanu z 1941 roku, Poznań 1946 s. 77, 134, kilkanaście miejscowości na terenie całego kraju, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. XII s. 655. Por. Thurauen, Turowski.

TURCZAŃSKI

Nazwisko Turczański ma kilka możliwych podstaw, tzn. 1. Turek, Turczyn, 2. tur, 3. turkać, 4. turczeć, czyli ‘skrzeczeć’, 5. turczyć, czyli ‘robić Turkiem, nawracać na wiarę mahometańską’, ale też ‘stawać się Turkiem, bisurmanić się’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 629, tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VII, s. 169.

Strony