Nazwiska widok główny

SZAŁKOWSKI

Nazwisko Szałkowski jest formą odmiejscową. Jej potencjalne podstawy etymologiczne stanowią nazwy: Sałki (powiat gostyński, kozienicki, wileński), Sałkowice (powiat płoński, mławski), Szałkowo (powiat wileński), zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 393, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. X, s. 222, t. XI, s. 773-774. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 691) odnotowuje szlachecką rodzinę o tym nazwisku – „Szałkowski, 1674, woj. łęczyckie”.

SZAMBELAN

Nazwisko Szambelan pochodzi od tak samo brzmiącego rzeczownika. Miał on następujące znaczenie ‘wysoki urzędnik dworski, pełniący urząd na pokojach monarszych przy stole panującego w czasie uroczystości dworskich, podkomorzy’, wyraz pochodzi od francuskiego chambellan, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VI, s. 561. Miejsce zamieszkania osób noszących to nazwisko przedstawia strona: https://nazwiska-polskie.pl/Szambelan 

SZAMIK

Nazwisko można wywodzić od nazwy miejscowej Szama, odnotowanej na terenie dawnego hrabstwa szaryskiego na Węgrzech (zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI, s. 775). Jego pochodzenie można łączyć także z niemiecką nazwą osobową Saam zob. R. Kohlheim, Familiennamen. Herkunft und Bedeutung, Manheim 2005, s. 566.

SZAMOCKI

Nazwisko pochodzi od nazwy miejscowej Szamocin z byłego powiatu warszawskiego, radzimińskiego, chodzieskiego lub Szamoty z byłego powiatu warszawskiego i błońskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, s. 756 i nn. Można je także wywodzić od czasownika szamotać, czyli: por. także szamoda ‘sygnał z twierdzy chcącej się poddać’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 561-562. Nazwę osobową Szamocki odnotowano na terenie Polski w 1628 r., zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 395.

SZANFISZ

Nazwisko powstało przez połączenie Szan < San, to zaś od imienia Aleksander lub rzeczownika sanie (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 395) ze spolszczonym graficznie Fisch, to od niemieckiego Fisch ‘ryba’. Ewentualnie 1 człon nazwiska może pochodzić od niemieckiego zdrobnienia imienia Johannes: Schan, wtedy podstawę nazwiska stanowiłoby przezwisko, które można by przetłumaczyć na polski jako Jasiek Ryba, przenośnie Rybak.

SZAPKI

Nazwisko proste, od nazwy miejscowej Szapki w byłym powiecie mińskim, orszańskim, łuckim, witebskim, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. XI s. 791, t. XV cz. 2 s. 638. Por. też Schapke, zniemczony wariant polskiego apelatywu żabka < żaba M. Gottschald, Deutsche Namekunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Bedeutung, Berlin 1954 s. 505, 621.

SZAPROWSKI

Potencjalną podstawę nazwiska stanowi imię Sofron/Sopron, używane w Kościele prawosławnym, pochodzące od greckiego Sophrónios, te zaś od sōdzō ’zachować, ocalić’ i phrḕn ‘myśl, umysł’, K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 459, imię po zmianach fonetycznych i morfologicznych stało się podstawą licznych nazw osobowych, m.in. Szapracki, Szaprak i przypuszczalnie Szaprowski. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s.

SZARAFIŃSKI

Pochodzenie nazwiska można łączyć z rzeczownikiem szarafan = sarafan, czyli: 1. sukmana chłopów rosyjskich, 2. szeroka suknia wierzchnia wieśniaczek rosyjskich, otwarta z przodu, 3. szlafrok męski albo damski otwarty z przodu, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 32. Nazwisko można wywodzić także od znanego w Polsce od XIII wieku imienia pochodzenia hebrajskiego Serafin, to od serāphīm ‘płonący, palący’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 409. Por. także serafin: 1. anioł o sześciu skrzydłach, pałający jak płomień, anioł pierwszej hierarchii spomiędzy 7 chórów niebiańskich, 2.

SZARCZEWSKI

Nazwisko utworzone formantem -ewski od nazwy miejscowej Szarcz, wieś w byłym powiecie międzyrzeckim, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. XI s. 795.

SZARCZYŃSKI

Nazwisko utworzone przyrostkiem -yński od nazwy miejscowej Szarcz, wieś w byłym powiecie międzyrzeckim, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, s. 795. Potencjalną podstawę nazwiska stanowi także przymiotnik szary, czyli: 1. ciemnosiwy, popielaty, 2. zwykły, banalny, bezbarwny, monotonny, pospolity, 3. nędzny, niegodny, czczy, lichy, mizerny, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 571. Nazwisko można także wywodzić od niemieckiej nazwy osobowej Scharz, ta zaś pochodzi od średniowysokonimieckiego scharz ‘skok’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t.

SZARGOGRODZKI

Podstawę nazwiska Szargogrodzki stanowi przypuszczalnie nazwa miejscowa Szarogród. Takie miano (ale też Szarygród, Szarogródka, Szargorot) nosiło miasteczko w dawnym powiecie mohylowskim, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, s. 800 i następne, dostępny tutaj: http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XI/800 „G” mogło pojawić się w nazwie na skutek błędu kancelisty, czy wtórnego skojarzenia z szargać.

SZARMACH

Nazwisko pochodzi od niemieckiej nazwy osobowej Schermacher, ta zaś od średniowysokoniemieckiego scher m.in. ‘lemiesz u pługa’ i machen ‘wykorzystać, robić’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 536.  Por. także nazwę miejscową Szarmuchy z byłego powiatu dryzieńskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XV, cz. 2, s. 639.

Strony