Nazwiska widok główny

SYNOWSKI

Nazwisko Synowski można wywodzić bezpośrednio od rzeczownika syn lub uznać za formę odmiejscową, pochodzącą od toponimów zbudowanych na bazie wspomnianego rzeczownika, czyli np. Synowo w powiecie kowelskim, Synowce w powiecie sereckim, Synowiec w powiecie średzkim i wieluńskim, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, s.744, http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/Tom_XI/744 

SYPEREK

Nazwisko pochodzi od wyrazy pochodzenia niemieckiego szyper, czyli: 1. pierwszy dozorca na statku, 2. pisarz kupiecki mający mieszkanie w czasie ryzy w skarbówce, 3. w ogóle właściciel statku ładunkowego, przedsiębiorca spławu, 4. właściciel statku rybackiego, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 705 lub wprost od niemieckiej nazwy osobowej Schipper, średniodolnoniemieckie schippere, schipper < schiphēre ‘właściciel lub dowódca statku’, później też ‘żeglarz, marynarz’.

SYPIAŃSKI

Nazwisko Sypiański ma następujące potencjalne podstawy etymologiczne: I. sypać: 1. siać, rzucać, wydawać, łożyć, 3. padać, prószyć, 4. usypywać, iść, chodzić’, II. sypiać: 1. < spać, 2. usypiać kogoś, III. sypień: 1. naczynie do przesypywania, 2. czerpak, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 543-544, IV. używaną na Kresach Wschodnich formę imienia Józef: Osyp, zob. K. Rymut, „Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny”, t. II, s. 515; V. nazwy miejscowe: Sypień z powiatu łowickiego, gmina Nieborów i Sypin z powiatu łęczyckiego, gmina Rogóźno, zob.

SYPUŁA

 Nazwisko Sypuła można wywodzić od rzeczownika szypuł(k)a ‘łodyżka, na której osadzony jest kwiatlub owoc’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 572. Inną możliwością interpretacyjną jest uznanie za podstawę nazwiska rzeczownika sypuł ‘supeł’, zob. Słownik języka polskiego, tzw. warszawski, t. VI, s. 544.

SYREK

Nazwisko utworzono przyrostkiem –ek od syr, staropolskiego określenia sera, czyli: 1. masa wyciśnięta z mleka zsiadłego, 2. twarde powidła, przenośnie sery gnieść – „mówi się, gdy uczniowie szkolni wpychają się w ławkę z obu jej końców, ściskając w ten sposób kolegów siedzących w środku”, dać sera w głowę „pokręcić komuś boleśnie kułakiem po głowie”, urządzać ser „trzeć palcami o mur z powodu swędzenia” – zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 69. 

SYRTÓW

Nazwisko Syrtów to forma pierwotnie patronimiczna (= odojcowska): Syrtów = syn Syrta. Nazwa osobowa ma następujące potencjalne podstawy etymologiczne: 1. syrta – piaszczysta mielizna morska, ruchoma, z greckiego syrtis, 2. syrt = certa, czyli ‘ryba członkopromienna, otwartopęcherzowa, brzychopłetwa, karpiowata’ (zapożyczenie z niemieckiego Zehrte), zob. Słownik warszawski, t. VI, s. 545, t. I, s. 265.

SYSKA

Nazwisko pochodzi prawdopodobnie od rzeczownika syska, czyli: 1. konik, koniczek, 2. małe pierożki, rozrzucane dzieciom podczas wesela, por. też sys: 1. cycek, cyc, 2. wołanie przy szczuciu prosiąt, por. także sysać = ssać, wciągając raz po raz ustami, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s.545. Por. także nazwę miejscową Syski z byłego powiatu piotrkowskiego i opoczyńskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, s. 750. Można też uznać nazwisko za formę z tzw. mazurzeniem (sz- > s-) i wywodzić od rzeczownika szyszka, czyli: 1.

SYTA

Nazwisko pochodzi od przymiotnika syty, czyli: 1. nie głodny, nie łaknący, nasycony, (wiatrem syty = mało jada), 2. pełen czego, opływający w co, 3. przesycony, któremu się przejadło, sprzykrzyło, 4. tłusty, spasiony, zażywny, otyły (każda rzecz na tym świecie syta = wszystko się przeje), zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 547. Potencjalną podstawą nazwiska jest także nazwa miejscowa Syta z byłego powiatu radomskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, s. 751.

SYWAK

Nazwisko pochodzi od sywyj, ukraińskiej postaci przymiotnika siwy, czyli: 1. ciemnosiwy, popielaty, 2. zwykły, banalny, bezbarwny, monotonny, pospolity, 3. nędzny, niegodny, czczy, lichy, mizerny, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 571.

SZABELSKI

Nazwisko można wywodzić od rzeczownika szabla, czyli: 1. broń sieczna z wygiętą klingą, 2. krzywa sztuka drzewa podobna do pałasza, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 549. Potencjalną podstawą etymologiczną jest także niemiecka nazwa osobowa Schabel, pochodząca ze szwabskiej nazwy osobowej Schaber, ta zaś  ze średnio-wysoko-niemieckiego schaben ‘polerować, wycierać’, co mogło być przenośnym określeniem wielu zawodów, związanych z wykonywaniem tych czynności, zob. R. Kohlheim, Familiennamen. Herkunft und Bedeutung, Manheim 2005, s. 571.

SZABUNIEWICZ

Potencjalne podstawy etymologiczne nazwiska to: I. szabować, czyli ‘ciągnąć gzymsiki, brzegi o pewnym profilu za pomocą hebla odpowiedniego’, II. szabownik ‘czeladnik stolarski umiejący szabować’, III. szabunek – w stolarstwie szczegół szabowany, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 550; IV. średnio-wysoko-niemieckie schaben ‘polerować, wycierać’, co mogło być podstawą określeń wielu zawodów, związanych z wykonywaniem tych czynności, zob. R. Kohlheim, Familiennamen. Herkunft und Bedeutung, Manheim 2005, s. 571; V.

SZACIŁOWSKI

Nazwisko Szaciłowski można wywodzić od nazwy miejscowej Szaciływ powiecie bobruskim, województwie mińskim, Jan Siwik, Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich, Warszawa 2010, s. 691. Nazwisko może też być formą pochodną od nazwy osobowej Szacił(ł)o. Ma ona następujące potencjalne podstawy etymologiczne: 1. szacić się ‘ubierać się, stroić’, 2. nazwy osobowe na Sza-/Sa- typu Szaweł, Salomon, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 516.

Strony