Nazwisko pochodzi prawdopodobnie od rzeczownika bałda, czyli: 1. zatyczka komina, 2. nazwa nagich skał w Czorsztyńskim, zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 90 lub od niemieckiej nazwy osobowej Bald, ta od imion typu Baldwin, Baldwig. Nazwisko można uznać za formę skróconą od pochodzące od bałdyga, to zaś oznaczało: 1. niezgrabny duży kij albo łodyga, 2. niezgrabiasz, drągal – zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 90. Bałdyga – o wysokim i niezgrabnym parobku, także drab (zob. Słownik gwar polskich, opr. J. Karłowicz, t. I, s. 42).
|
Podstawę nazwiska stanowi przezwisko Bałdyga, pochodzące od bałdyga, to zaś oznaczało: 1. niezgrabny duży kij albo łodyga, 2. niezgrabiasz, drągal – zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 90. Bałdyga – o wysokim i niezgrabnym parobku, także drab (zob. Słownik gwar polskich, opr. J. Karłowicz, t. I, s. 42).
|
Nazwisko jest prawdopodobnie formą pochodną od rzeczownika bałek//bałk (= belka), czyli: 1. bierwiono obrobione, 2. belkowanie, 3. drążek dwuramienny na którym wiszą szalki, 4. kawał gliny wyrobionej formy ośmiokąta, wyraz pochodzi z niemieckiego Balke(n), zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 112. Nazwisko można wywodzić także od podstawy bal-, ta zaś może pochodzić: 1. z prasłowiańskiego *balьji ‘czarownik, znachor’ , 2. od bal ‘kłoda, zwój płótna’, 3. imienia Baltazar, 4. na południu Polski może być też pochodzenia węgierskiego.
|
Nazwisko Bałkowiec pochodzi od podstawy bal-, tę zaś można wywodzić z: 1) z prasłowiańskiego *balьji ‘czarownik, znachor’ , 2) od bal ‘kłoda, zwój płótna’, 3) imienia Baltazar, 4) na południu Polski może być też pochodzenia węgierskiego (zob. Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I A-K, Kraków 1999, s. 15-16), 5) rzeczownika bałka: a) małe jezioro w wądole, b) suche jary, jary stepowe, z ukraińskiego bałka = nizina, dół na stepie (zob. Słownik języka polskiego, tzw. warszawski, t. I, s. 90-91).
|
Bałkun pochodzi od podstawy bal-, tę zaś można wywodzić z: 1. z prasłowiańskiego *balьji ‘czarownik, znachor’ , 2. od bal ‘kłoda, zwój płótna’, 3. imienia Baltazar, 4. na południu Polski może być też pochodzenia węgierskiego (zob. Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I A-K, Kraków 1999, s. 15-16), 5. rzeczownika bałka: a) małe jezioro w wądole, b) suche jary, jary stepowe, z ukraińskiego bałka = nizina, dół na stepie (zob. Słownik języka polskiego, tzw. warszawski, t. I, s. 90-91). Ostatnia wskazana podstawa wydaje się najbardziej prawdopodobna.
|
Nazwisko pochodzi od nazwy miejscowej Bałta „miasto w guberni podolskiej” lub Bałtów (były powiat iłzecki i nowoaleksandryjski), zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I s. 96-97. od rzeczownika bałda, czyli: 1. zatyczka komina, 2. nazwa nagich skał w Czorsztyńskim, zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 90 lub od niemieckiej nazwy osobowej Bald, ta od imion typu Baldwin, Baldwig. Nazwisko można uznać także za pochodzące od bałt ‘święty bęben tatarski’, bałta ‘siekiera na obuch nasadzona’ lub bałdyga, to zaś oznaczało: 1.
|
Nazwisko utworzone od bałuk: 1. wędzona ryba, z tureckiego bałùk ‘ryba’, 2. w wyrażeniu „na bałuku” = na czworakach, raczkiem, „czołgać się na bałuku”, przenośnie ‘chodzić na kształt ryby’. K. Rymut (Nazwiska Polaków, t. I, s. 17) podaje, iż taką nazwę osobową odnotowano na terenie Polski już w 1492 roku.
|
Nazwisko utworzone przyrostkiem patronimicznym –owicz od Bamber: 1. pogardliwie Niemiec, Szwab, 2. mieszkaniec pochodzenia niemieckiego pod Poznaniem, 3. rodzaj ziemniaka, 4. w liczbie mnogiej nazwy wołów. Wyraz pochodzi od nazwy niemieckiego miasta Bamberg (zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 92)
|
Nazwisko od odnotowanej przez Słownik staropolskich nazw osobowych formy Banach, ta od gwarowego banach 1. niezgrabny młodzieniec, 2. niegrzeczny dzieciak, 3. bękart (Słownik gwar polskich, t. I, s. 43) lub od imienia Benedykt. Zdaniem K. Rymuta nazwa (Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I A-K, Kraków 1999, s. 18) oprócz powyższej motywacji może się wywodzić z takich źródeł, jak: prasłowiańskie bańati 'myć, kąpać', bania/ban 'namiestnik turecki' i niemiecka nazwa osobowa Ban.
|
Nazwisko Banachewicz ma następujące potencjalne podstawy etymologiczne: 1. prasłowiańskie *bańati ‘myć, kąpać’, 2. rzeczownik bania, 3. rzeczownik ban ‘namiestnik turecki’, 4. niemiecką nazwę osobową Ban, 5. gwarowe banach ‘nieślubne dziecko’, 6. imię Banadykt = Benedykt, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 1999, t. I, s. 18. Ta ostatnia wskazana podstawa wydaje mi się najbardziej prawdopodobna. Samo imię Benedykt pochodzi od łacińskiego Benedictus, to zaś od bene ‘dobrze’ i dico, -ere ‘mówić’, benedictus ‘błogosławiony’ (M.
|
Nazwisko Banaczek ma kilka potencjalnych podstaw etymologicznych: 1. prasłowiańskie *bańati ‘myć, kąpać’, 2. rzeczownik bania, 3. rzeczownik ban ‘namiestnik turecki’, 4. niemiecką nazwę osobową Ban, 5. imię Banadykt = Benedykt, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 1999, t. I, s. 18. Ta ostatnia wskazana podstawa wydaje mi się najbardziej prawdopodobna. Samo imię Benedykt pochodzi od łacińskiego Benedictus, to zaś od bene ‘dobrze’ i dico, -ere ‘mówić’, benedictus ‘błogosławiony’ (M. Malec, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków 1994, s.
|
Nazwisko Banasiak, odnotowane na terenie Polski już w 1651 roku, ma kilka potencjalnych podstaw etymologicznych: 1. prasłowiańskie *bańati ‘myć, kąpać’, 2. rzeczownik bania, 3. rzeczownik ban ‘namiestnik turecki’, 4. niemiecką nazwę osobową Ban, 5. imię Banadykt = Benedykt, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 1999, t. I, s. 18. Ta ostatnia wskazana podstawa wydaje mi się najbardziej prawdopodobna. Samo imię Benedykt pochodzi od łacińskiego Benedictus, to zaś od bene ‘dobrze’ i dico, -ere ‘mówić’, benedictus ‘błogosławiony’ (M.
|
