Nazwiska widok główny

BALCERCZYK

Nazwisko utworzone przyrostkiem –yk od Balcer, to od imienia biblijnego, pochodzenia babilońskiego Balthasar, tłumaczonego jako ‘niech Bóg zachowa jego życie’ (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I, s. 16). Por. też nazwę miejscową Balcery, odnotowaną na terenie byłego powiatu radzymińskiego (zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t.  I s. 86).

BALCERZAK

Nazwisko Balcerzak pochodzi od niemieckiej nazwy osobowej Balzer, pochodnej od imienia Balthassar, w Polsce przyjętego jako Baltazar, w Biblii jest to imię księca babilońskiego, drugie imię proroka Daniela i według legendy imię jednego z Trzech Króli, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. I, s. 16; M. Malec, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 2. Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego, Kraków 1995,s. 17.

BALIŃSKI

Nazwisko utworzone sufiksem -ski, od popularnej nazwy miejscowej: Balin, Balino, zob. M. Czaplicka-Niedbalska, Nazwiska mieszkańców Bydgoszczy od II połowy XV wieku do I połowy XVIII wieku, Bydgoszcz 1996 s. 49, K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I A-K Kraków 1999 s. 17, J. Bubak, Słownik nazw osobowych i elementów identyfikacyjnych Sądecczyzny XV-XVII wiek. Imiona, nazwiska, przezwiska, cz. I s. 45, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. I s. 87, t. XV 1 s.

BALTZER

Nazwisko z substytucją graficzną c : tz, od Balcer, to od imienia biblijnego, pochodzenia babilońskiego Balthasar, tłumaczonego jako ‘niech Bóg zachowa jego życie’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I A-K Kraków 1999 s. 17, J. Mączyński, Nazwiska Łodzian (XV-XIX wiek), Łódź 1970 s. 28, G. Surma, Nazwy osobowe w Opoczyńskiem, Gdańsk 1991 s. 50.

BALWIERZ

Podstawę nazwiska stanowi rzeczownik balwierz, czyli: 1. Golibroda, golarz, 2. Cyrulik, felczer (zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 89). Nazwę osobową Balwierz odnotowano na terenie Polski już w 1584 roku, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I, s. 17.  Por. także nazwę osobową Balwierzyszki „miasteczko w powiecie maryampolskim”, zob. „Słownik geograficzny...”, t. I, s. 92.

BALZ

Nazwisko równe niemieckiej nazwie osobowej Balz, ta od imion na Bald- ‘odważny, śmiały’, zob. H. Naumann, Familiennamenbuch, Leipzig 1987 s. 222 oraz Balthasar, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I A-K Kraków 1999 s. 16, por. hipokorystykum Balc < Baltso lub Baltizo Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, Cz. 5 Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, Opr. Z. Klimek, Kraków 1997 s. 11. Por. też niemiecki apelatyw die Balz ‘tokowanie, tok, gra’.

BAŁABUSZYŃSKI

Nazwisko pochodzi od występującej dawniej na Kresach Wschodnich nazwy osobowej Bałaban, ta zaś ma następujące potencjalne podstawy etymologiczne: 1. Bałaban -  w języku białoruskim i ukraińskim ‘gatunek sokoła’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I, s. 17; 2. Bałaban – to także gwarowe określenie ziemniaka,  dzwonek kulisty u zaprzęgu i nazwa rośliny, por. także bałabański ‘junacki, zuchowaty, tęgi, dziarski, siarczysty’ i bałbotać ‘bełkotać, jąkać się, pleść nie od rzeczy’ – zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 89-90.

BAŁANDA

Nazwisko Bałanda ma kilka potencjalnych źródeł. Można je wywodzić: 1. z prasłowiańskiego *balьji ‘czarownik, znachor’ , 2. od bal ‘kłoda, zwój płótna’, 3. imienia Baltazar, 4. na południu Polski może być też pochodzenia węgierskiego (zob. Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I A-K, Kraków 1999, s. 15-16). Bardziej prawdopodobny jest jednak związek z rzeczownikiem pochodzenia ukraińskiego bałanda, który oznaczał niedołęgę (zob. Słownik języka polskiego, tzw. warszawski, t. I, s. 90).

BAŁASZKIEWICZ

Nazwisko utworzone formantem patronimicznym –ewicz od nazwy osobowej Bałaszek, ta od Bałasz, to zaś zdaniem K. Rymuta (zob. Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 630) od Por. też bałachan ‘chałat, kitel’ (tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 89).

BAŁAZOW

Nazwisko utworzone przyrostkiem –ow od nazwy osobowej Bałaz, ta zaś od węgierskiego imienia Balázs = Błażej (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I, s. 17). Por. też bałasury ‘paciorki i kolczyki szklane’ (zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 90). Por. też nazwę miejscową Bałażewicze, odnotowaną na terenie byłego powiatu mozyrskiego (zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t.  I s. 95).

BAŁBACZYŃSKI

Nazwisko pochodzi od występującej dawniej na Kresach Wschodnich nazwy osobowej Bałaban, ta zaś ma następujące potencjalne podstawy etymologiczne: 1. Bałaban -  w języku białoruskim i ukraińskim ‘gatunek sokoła’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I, s. 17; 2. Bałaban – to także gwarowe określenie ziemniaka,  dzwonek kulisty u zaprzęgu i nazwa rośliny, por. także bałabański ‘junacki, zuchowaty, tęgi, dziarski, siarczysty’ i bałbotać ‘bełkotać, jąkać się, pleść nie od rzeczy’ – zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 89-90.

BAŁDA

Nazwisko pochodzi prawdopodobnie od rzeczownika bałda, czyli: 1. zatyczka komina, 2. nazwa nagich skał w Czorsztyńskim, zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 90 lub od niemieckiej nazwy osobowej Bald, ta od imion typu Baldwin, Baldwig. Nazwisko można uznać za formę skróconą od pochodzące od bałdyga, to zaś oznaczało: 1. niezgrabny duży kij albo łodyga, 2. niezgrabiasz, drągal – zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 90. Bałdyga – o wysokim i niezgrabnym parobku, także drab (zob. Słownik gwar polskich, opr. J. Karłowicz, t. I, s. 42).

Strony