Nazwiska widok główny

Nazwisko pochodzi od czasownika zyskać/zyskować, czyli: 1. znaleźć, 2. wycofać swoje z procentem, osiągnąć zysk, zarobić, wygrać, skorzystać, 3. osiągnąć, zdobyć, wygrać, por. też zysk: 1. zarobek, procent, profit, 2. sposób szukania zarobku, prywata, interesowność, wyrachowanie, 3. to, co na skazanym zasądzono wyrokiem sądowym, wykonanie prawa,  zob. tzw. Słownik warszawski, t. VIII, s. 672. Potencjalną podstawą nazwiska jest też nazwa miejscowa Zyski z byłego powiatu mazowieckiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIV, s. 707.

Nazwisko pochodzi od apelatywu źrebiec 1. młody osobnik zwierzęcia jednokopytowego „źrzebiec, roczne źrzebię do dwu lat zowie się źrebczykiem, od półtrzecia roku do czwartego już źrebiec, a gdy już ma wszystkie końskie zęby już wtedy należy mu się imię konia”, „gniew długo wierzga, jak podgórski źrzebiec, a długo się uspokoić a postanowić nie może”, 2. ogier (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VIII, s. 679). Źrzeb- pochodzi z prasłowiańskiego *gerb- (zob. A. Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa 1974, s. 666).

Nazwisko pochodzi od rzeczownika żaba, czyli: 1. gatunek zwierzęcia, wyrzucono go jak żabę z wierszy = jak niepotrzebnego, zawadzającego, pogardzanego, 2. przenośnie ‘człowiek nadęty, próżny, zarozumialec’, a także ‘dziecko małe niedołężne a rozkoszne, maleństwo, berbeć, żaba zielona – przezwisko w gniewie kobiety bladej i chorowitej, 3. drzewo, którym się obraca biegun u wrotni w stodole, 4. gatunek mniejszych kaczek, 5.  wędka rybacka na sumy z żywą żabą jako przynętą, 6. choroba końska,   zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII s. 682.

Nazwisko można wywodzić od żaga ‘piła do drzewa’ lub od podstawy żeg-, ta od żec ‘palić’ lub żgać ‘kłuć’ (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 759). Por. także nazwę miejscową Żagi, odnotowaną na terenie byłego powiatu nowoaleksandrowskiego i wiłkomierskiego - zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIV, s. 727.

Nazwisko utworzono przyrostkiem patronimicznym –ewicz od nazwy osobowej Żak, ta zaś pochodzi od rzeczownika żak, czyli: 1. uczeń szkolny, uczniak, sztubak, 2. uczony, literat, 3. nauczyciel, 4. kościelny, organista, klecha, rybałt, 5. zając młody, niezgrabny, 6. gatunek małej sieci rybnej, 7. plądrowanie, łupiestwo,  zob. tzw. Słownik warszawski, t. VIII, s. 686. Por. także nazwę miejscową Żaki z byłych powiatów: mazowieckiego, ostrowskiego, mławskiego, mińskiego, święciańskiego, chełmińskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIV, s. 729.