Nazwiska widok główny

WSZELAKI

Nazwisko pochodzi od przymiotnika wszelaki, czyli: ‘każdy jakiegokolwiek rodzaju lub gatunku’, por. także wszelako ‘na wszelki przypadek, z tym wszystkiem, jednak, wszakże’, zob. Słownik Lindego, t. VI, s. 438

WUJTOWSKI

To nazwisko można od rzeczownika wojt // wójt, który stał się  podstawą przezwiska Wójt, na bazie którego ukształtowało się nazwisko. Wyraz wójt definiowano zaś następująco: 1. prezes rady miejskiej, najwyższy z urzędników miejskich, burmistrz, prezydent, 2. zwierzchnik gminy wybierany z grona właścicieli gruntów ("jaki wójt bywa, taka i gromada"), 3. sołtys, przełożony nad gromadą wiejską, sędzia wiejski spośród włościan wybrany, 4.

WULCZYŃSKI

Nazwisko Wulczyński pochodzi prawdopodobnie od nazwy osobowej Wulczyn, ta od rzeczownika wilk, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 682. Słowo wilk miało kiedyś wiele znaczeń, m.in.: 1. zwierzę drapieżne z rodziny psów, 2. przenośnie nie wywołuj wilka z lasu = nie budź licha, kiedy śpi, 3. w liczbie mnogiej wilki = skóra wilka, futro wilcze, wilczura, 4. wilki i gąski = zabawa dzieci, 5. obrzęd kolędowy, 6. sztywność karku i w krzyżu od zaziębienia, 7. choroba końska, 8. dyba do skuwania rąk i nóg, 9.

WULF

Nazwisko proste, równe przezwisku Wulf, dolnoniemiecki odpowiednik nazwy osobowej Wolf, H. Bahlow, Deutschen Namenlexicon. Familien und Vornamen nach Ursprung und Sinn erklärt, München 1967 s. 572, H. Bahlow, Niederdeutsches Namenbuch, Vaduz Lichtenstein 1987 s. 533, H. Naumann, Familiennamenbuch, Leipzig 1987 s. 314. Zob. Wolf.

WUNDER

Nazwisko proste, równe niemieckiemu przezwisku Wunder(er) ‘ktoś zajmujący się niezwykłymi i dziwnymi rzeczami’, ’cudotwórca‘, H. Bahlow, Deutschen Namenlexicon. Familien und Vornamen nach Ursprung und Sinn erklärt, München 1967 s. 537, także ‘ktoś, kto przynosi nowiny, ’H. Bahlow, Niederdeutsches Namenbuch, Vaduz Lichtenstein 1987 s. 573,  J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 t. II s. 837.

WUNDERLICH

Nazwisko proste równe niemieckiemu przezwisku Wunderlich/Winderlich, ze średnio-wysoko-niemieckiego wunderlich ‘dziwny, osobliwy’ J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 t. II s. 837, ‘cudowny’, M. Gottschald, Deutsche Namekunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Bedeutung, Berlin 1954 s. 497, także ‘drażliwy, pobudliwy, porywczy, kapryśny, grymaśny’, H. Bahlow, Deutschen Namenlexicon. Familien und Vornamen nach Ursprung und Sinn erklärt, München  1967 s. 573, H. Naumann, Familiennamenbuch, Leipzig 1987 s. 315. Por.

WYBIERAŁA

Nazwisko jest formą pochodną od czasownika wybierać/wybrać, czyli: 1. braniem co do jednego wyjąć, zbierając jedno po drugim uprzątnąć („Kto nieoszczędnie ustawicznie bierze, by miał najwięcej wkrótce wybierze”), 2. wykraść, zrabować, ograbić, 3. wydłubać, wyrzeźbić, 4. dobierając wypatrzyć, zrobić wybór, 5. się – zebrać się do drogi, przyszykować się aby ruszyć, 6. wyprowadzić się, 7. ubrać się, 8. wypogodzić się, 7. nabrać tuszy, poprawić się, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 805. 

WYCHOWAŁEK

Nazwisko Wychowałek jest prawdopodobnie formą pochodną od przymiotnika wychowały, czyli: 1. który się wychował, dorodny, dobrze utrzymany, 2. wypasiony, tłusty („chłopcy wychowałe, wielgie”, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VII, s. 815. Nazwisko można także wywodzić wprost od czasownika wychować, czyli: 1. chowając doprowadzić do zupełnego rozwoju, 2. zapewnić byt, utrzymanie, 3. wykształcić, edukować, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VII, s. 814-815.

WYCHOWANIEC

Nazwisko pochodzi od rzeczownika wychowaniec, czyli: 1. ten, którego wychowano względem wychowawcy, pupil, elew, („własny wychowaniec najzdatniejszy bywa na każdy urząd: i pana rozumie i rad go miłuje”), 2. diabeł, którego sam sobie kto przysposobił, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 816. Nazwę osobową Wychowaniec odnotowano na terenie Polski w 1572 roku, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 707.

WYCZESANY

Nazwisko Wyczesany pochodzi od tak samo brzmiącego przymiotnika, który utworzono od czasownika wyczesać, czyli: 1. czeszcząc wyczyścić, uporządkować grzebieniem, 2. czesząc wyjąć, wydobyć, 3. przenośnie kogoś wytargać, wytarmosić, wydrzeć za włosy, 4. uporządkować sobie włosy, Słownik języka polskiego, tzw. warszawski, t. VII, s. 831. Pierwotnie nazwa osobowa mogła się więc zarówno odnosić do właściwości wyglądu zewnętrznego i oznaczać kogoś o starannej fryzurze, jak i obiekt ataku („wyczesany” przez agresora).

WYDERA

Nazwisko pochodzi od przezwiska Wydra, to zaś od wydra: 1. brodawka na twarzy, 2. zwierzę ssące drapieżne z nogami płetwowatemi, 3. wydry = futro z wydr (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 844). Podstawę nazwiska mogła też stanowić nazwa miejscowa Wydra, odnotowana na terenie byłych powiatów: gostyńskiego, częstochowskiego, piotrkowskiego, mohylowskiego, olhopolskiego, żytomierskiego, porzeckiego, sokalskiego, podhajeckiego (zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. X, s. 78).

Strony