Nazwisko pochodzi od imienia Wacław, to zaś od Więcesław, Więcław (zmiana nastąpiła w średniowieczu pod wpływem języka czeskiego), zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 644-645. Por. też nazwę miejscową Więcki z byłego powiatu częstochowskiego i słonińskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, s. 437.
|
Nazwisko pochodzi z prasłowiańskiego *vetъ, *vetъchъ, por. staropolskie wiotchy ‘stary, dawny’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 679. Potencjalną podstawę etymologiczną stanowi także przymiotnik więtki//wiątchy, czyli: 1. wątły, niemocny z powodu długiego używania, zużyty, styrany, zmurszały, 2. wiotki oraz czasownik wietać ‘głos właściwy ziębie wydawać’ i rzeczownik wietka ‘dwóch ludzi z trójką zaprzężonych koni w saniach, do wożenia drzewa towarnego na bindugę, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 597.
|
Potencjalne podstawy etymologiczne nazwiska to: I. wija, czyli: 1. wieja = zawieja, zawierucha, zadymka, kurzawa, 2. wiatr, II. wija! = dalejże!, III. Wijać = wić = skręcać, pleść, splatać, IV. Wijatka = przyrząd do zwijania przędzy, złożony z dwóch drewienek na krzyż złożonych, V. Wijaty : dałeś ty mnie do klasztoru na wijaty = na życie, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII s. 604-605.
|
Podstawę nazwiska stanowi imię Wiktor. W Polsce pojawiło się bardzo wcześnie – już w XIII wieku, pochodzi od łacińskiego victor ‘zwycięzca’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 681. Ciekawostką jest to, że istniał kiedyś w polszczyźnie także czasownik wiktoryzować, czyli ‘triumfować’, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VII, s. 606. Najwięcej osób noszących obecnie to nazwisko mieszka w Łomży, zob.
|
|
Nazwisko utworzone przyrostkiem patronimicznym (=tworzącym formy odojcowskie) -owicz od wilczek 1. wilk „pastuch parę wilczków znalazł i zaniósł je do kuczki swojej i kozie rozkazał je karmić, ponieważ wilczyca w lesie została”, 2. miano psa, 3. koń wilczaty: „zsiadł ostrożnie ze swego wilczka przed gankiem”, 4. pewna gra towarzyska, 5. belka z rozdwojonymi końcami, spoczywająca na sochach, 6. wierzchnia pozioma krawędź dachu, gdzie się schodzą razem obydwie strony, 7. nazwa rośliny (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 607). Por.
|
Nazwisko pochodzi od nazwy miejscowej Wilczyn, odnotowanej na terenie byłego powiatu słupeckiego i szamotulskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, s. 461. Por. także wilczy, przymiotnik od wilk, czyli: m.in.: 1. zwierzę drapieżne z rodziny psów, 2. przenośnie nie wywołuj wilka z lasu = nie budź licha, kiedy śpi, 3. w liczbie mnogiej wilki = skóra wilka, futro wilcze, wilczura, 4. wilki i gąski = zabawa dzieci, 5. obrzęd kolędowy, 6. sztywność karku i w krzyżu od zaziębienia, 7. choroba końska, 8. dyba do skuwania rąk i nóg, 9.
|
Nazwisko proste, równe nazwie miejscowej Wildenau J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 I s. 809, H. Bahlow, Niederdeutsches Namenbuch, Vaduz Lichtenstein 1987 s. 563, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 5 Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, opr. Z. Klimek, Kraków 1997 s. 288, ta od wild ’dziki‘ i Aue ’łąka, niwa‘, E. Breza, Nazwiska Pomorzan. Pochodzenie i zmiany t. I, Gdańsk 2000 s. 345, E. Breza, Pochodzenie przydomków szlachty pomorskiej, Gdańsk 1986 s. 350, m.in.
|
Nazwisko proste, równe nazwie miejscowej Wildenhagen J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 t. II s. 810, ta od wild ’dziki‘ + średnio-wysoko-niemieckie hagen, heim ’gaj, żywopłot‘ B. Czopek-Kopciuch, Adaptacje niemieckich nazw miejscowych w języku polskim, Kraków 1995 s. 171. Por. Wildenheim, polskie Targowo, w byłym powiecie szczycieńskim, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. XIII s. 463.
|
Nazwisko proste, równe niemieckiemu apelatywowi der Wildschütz ‘kłusownik’. Można też je potraktować jako powstałe przez przeniesienie do kategorii apelatywów nazwy miejscowej Wildschuetz w byłym powiecie lignickim i oleśnickim, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. XIII s. 463.
|
Potencjalne podstawy etymologiczne nazwiska to: I. nazwa miejscowa Wilno „łacińskie Vilnia, litewskiw Wilniuja (obecnie Vilnius), białoruskie Wilnia, prastary gród, niegdyś stolica wielkich księstw litewskich”, zob. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII s. 491-492; II. przymiotnik wileński < Wilno; III. rzeczownik wileń ‘jeleń’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 609.
|
Nazwisko pochodzi prawdopodobnie od nazwy miejscowej Wilewo „powiat sierpecki, ob. Wieluń-Wilewo. W r. 1827 wieś Wilewo, w par. Zgliczyn miała 7 domów, 20 mieszkańców. W XVI wieku wieś Wilewo Trzaski miała wielu częściowych właścicieli, 8 zagr. z rolą, 2 zagr. bez roli, zaś Wilewo miało jeden łan kmiecy”, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, s. 467. Nazwisko można wywodzić także od imienia germańskiego Wilhelm, to zaś od wil- ‘chęć, wola’, helm ‘hełm’. Por. też wilać//; 1.
|