Nazwisko proste, równe niemieckiemu apelatywowi Weiner: I. ściągnięta forma od Wagner ‘kołodziej’ M. Gottschald, Deutsche Namekunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Bedeutung, Berlin 1954 s. 602, K. Linnartz, Unsere Familiennamen, I. Zehntausend Berufsnamen in ABC erklärt, Bonn 1958 s. 260; II. w środkowoniemieckim ‘rzemieślnik zajmujący się robieniem wozów‘, także ’woźnica’, M. Lexers, Mittelhochdeutsches Wörterbuch, Leipzig 1964 s. 305; III. ‘płaczek’ < weinen ‘płakać’, B. Mossakowska, Nazwiska mieszkańców Komornictwa Olsztyńskiego, Gdańsk 1993 s. 106. Por.
|
Nazwisko proste, równe niemieckiemu apelatywowi Weinert = Wegner, H. Bahlow, Niederdeutsches Namenbuch, Vaduz Lichtenstein 1987 s. 17, H. Naumann, Familiennamenbuch, Leipzig 1987 s. 304. Nazwisko może mieć także genezę odimienną i pochodzić od Weinhardt J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 t. II s. 766 czy Winihard E. Förstemann, Altdeutsches Namenbuch. I Personennamen, München 1966 s. 1614. Por. Weiner.
|
Nazwisko proste, równe niemieckiemu przezwisku Weis ‘ktoś rozsądny, doświadczony, mądry’, ale też ‘osierocony’, przenośnie ‘osamotniony’, H. Naumann, Familiennamenbuch, Leipzig 1987 s. 305. Por. średnio-wysoko-niemieckie wīse ‘mędrzec’, średnio-dolno-niemieckie wīs H. Bahlow, Deutschen Namenlexicon. Familien und Vornamen nach Ursprung und Sinn erklärt, München 1967s. 552, H. Naumann, Familiennamenbuch, Leipzig 1987 s. 305. Nazwisko można też potraktować jako wariant graficzny nazwiska Weiss. Por. Wejs, nazwa odnotowana przez Słownik staropolskich nazw osobowych, red. W.
|
Nazwisko proste, równe hipotetycznemu niemieckiemu przezwisku Weisgang, to od apelatywów: weiß ‘biały’, weis ‘mądry’, weisen: 1. ‘wskazywać, pokazywać’, 2. ‘wypędzać, wydalać, wyganiać’ i imienia *Gango, M. Gottschald, Deutsche Namekunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Bedeutung, Berlin 1954 H. Kaufmann, Untersuchungen zu altdeutschen Rufnamen, München 1965 s. 277, H. Kaufmann, Untersuchungen zu altdeutschen Rufnamen, München 1965 s. 25 lub apelatywu Gang ‘chód, krok, pójście’ M. Gottschald, Deutsche Namekunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Bedeutung, Berlin 1954 s. 277, F.
|
Nazwisko proste, równe niemieckiemu przezwisku Weiss ‘ktoś o jasnych włosach lub skórze’, od apelatywu weiß ‘biały, na biało’, średnio-wysoko-niemieckie wīs, średnio-dolno-niemieckie wit H. Naumann, Familiennamenbuch, Leipzig 1987 s. 305, J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 t. II s. 772, M. Lexers, Mittelhochdeutsches Wörterbuch, Leipzig 1964 s. 326, A. Lübben, Mittelniederdeutsches Handwörterbuch, Darmstadt 1980 s. 588, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz.
|
Nazwisko proste, równe hipotetycznemu niemieckiemu przezwisku Weisspferd, to od apelatywów: weiß ‘biały’ + der Pferd ‘koń’ > Weisspferd – ’Biały Koń’. Być może pierwotnie określenie posiadacza takiego zwierzęcia.
|
Nazwisko homonimiczne: I. zniemczony odpowiednik polskiego Witek; II. utworzone formantem -ke od apelatywu Vo(i)gt ‘wójt’, por. Feitek < Vogt, E. Breza, Nazwiska Pomorzan. Pochodzenie i zmiany t. I, Gdańsk 2000 s. 129; III. od imienia Wit lub apelatywu Weit, średnio-dolno-niemieckie weite ‘pszenica’ A. Lübben, Mittelniederdeutsches Handwörterbuch, Darmstadt 1980 s. 569, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 5 Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, opr. Z. Klimek, Kraków 1997 s. 284.
|
Potencjalne podstawy etymologiczne nazwiska to: I. niemieckie nazwy osobowe Wein i Weine, pochodzące od germańskich imion złożonych, zawierających człon Wein, np. Weinhardt, Weinhold, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 647, zob. R. Kohlheim, Familiennamen. Herkunft und Bedeutung, Manheim 2005, s. 707; II. niemieckie Wein ‘wino’, także przenośne określenie sprzedawcy lub wytwórcy wina, III. niemieckie weinen ‘płakać’
|
Nazwisko spolszczone graficznie (-z > -c) od niemieckiej nazwy osobowej Welz, ta zaś pochodzi od zdrobnienia imienia Walther lub nazwy miejscowej Welz z Nadrenii-Westfalii albo zgermanizowanego zdrobnienia imion słowiańskich typu Welisław, zob. R. Kohlheim, Familiennamen. Herkunft und Bedeutung, Manheim 2005, s. 712.
|
Nazwisko Welenc jest formą pochodną od imienia Walenty, znanego w Polsce od XV wieku, pochodzi ono od łacińskiego valens/valentis ‘mocny, potężny’ lub niemieckieh nazwy etnicznej Valens, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 649.
|
Nazwisko homonimiczne. Potencjalne podstawy etymologiczne to: I. imię skrócone Wielek, od Wiele-bor, Wielemir, Wielisław, M. Malec, Staropolskie skrócone nazwy osobowe od imion dwuczłonowych, Wrocław – Warszawa – Kraków 1982 s. 77, por. też Felek < Feliks lub Felicjan, E. Breza, Nazwiska Pomorzan. Pochodzenie i zmiany t. I, Gdańsk 2000, s. 131, Słownik staropolskich nazw osobowych, red. W. Taszycki 1965-1981 t. II s. 29; II. niemiecki przymiotnik welk ‘zwiędły’; III.
|
Nazwisko zniemczone graficznie od przezwiska Wielki, Słownik staropolskich nazw osobowych, red. W. Taszycki 1965-1981 t. VI s. 60. Raczej wątpliwy związek pochodzenia nazwiska z nazwą miejscową Welki w byłym powiecie wołykowskim, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. XIII s. 198. Por. Wielki, nazwę odnotowaną przez Słownik staropolskich nazw osobowych, red. W. Taszycki 1965-1981 t. VI s. 60, VII s. 283.
|
