Nazwiska widok główny

WARAĆ

Prawdopodobnie podstawą nazwiska jest czasownik warać ‘trwać’ (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 458). Nazwisko można wywodzić także od białoruskiej nazwy osobowej Waraksa, ta od rzeczownika waraksa ‘bazgracz (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 654). Inne potencjalne podstawy etymologiczne to: I. war, czyli: 1. warzenie, gotowanie, 2. to, co uwarzono, 3. wrzątek, ukrop, 4. ogień, 5. gorąco, upał, spieka, żar, 6. gorąco wewnętrzne, ognie, 7. zacier, zator piwa lub wódki, 8. wrzawa, wrzask, II. wara, czyli: 1. precz!

WARAKOMIŃSKI

Nazwisko można wywodzić od białoruskiej nazwy osobowej Waraksa, ta od rzeczownika waraksa ‘bazgracz (zob. Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 654). Por. też warać ‘trwać’ (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 458).

WARAKSA

Nazwisko pochodzące od białoruskiej nazwy osobowej Waraksa, ta od rzeczownika waraksa ‘bazgracz (zob. Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 654). Por. też warać ‘trwać’ (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 458).

WARATUS

Nazwisko utworzone przyrostkiem -us od nazwy osobowej Warat. Samo -us może wskazywać na litewskie pochodzenie nazwy, jak i utrwalenie wariantu zlatynizowanego (jak np. Kopernik - Copernicus). Nazwisko może pochodzić od prasłowiańskiego czasownika warowati ‘strzec’, przyjętego w południowej Słowiańszczyźnie w postaci warati i oznaczającego tam również ‘oszukiwać’ (zob. A. Brückner, „Słownik etymologiczny języka polskiego”, s. 601). Inne potencjalne podstawy nazwy Warat i Waratus stanowią: staropolski czasownik warać 'trwać' („ale to długo nie wara”, rzeczowniki war, czyli: 1.

WARDA

Nazwisko pochodzi od nazwy osobowej Warda, ta od warda ‘mańkut’, por. także wardać ‘łazić’. Potencjalną podstawę nazwiska stanowi także nazwa miejscowe Warda – folwark w b. pow. sejneńskim (zob. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII s. 949). Nazwę osobową Warda odnotowano na terenie Polski w 1343 roku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 654).

WARDACKI

Nazwisko utworzone formantem -acki od nazwy miejscowej Warda w byłym powiecie sejneńskim, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. XII s. 949. Ewentualnie utworzone formantem -ski od nazwy osobowej Wardacz, por. też Wardasz, Wardzic, Słownik staropolskich nazw osobowych, red. W. Taszycki 1965-1981 t. VI s. 20 i apelatyw: warda ‘leworęki, mańkut’ A. Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, przedruk z I wydania, s. 602, wardać ‘łazić’, Z. Abramowicz, L. Citko, L.

WARDACZ

Nazwisko utworzone formantem -acz od przezwiska Warda, to od apelatywu warda ‘leworęki, mańkut’ A. Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, przedruk z I wydania, s. 602, J. Mączyński, Nazwiska Łodzian (XV-XIX wiek), Łódź 1970 s. 207, M. Czaplicka-Niedbalska, Nazwiska mieszkańców Bydgoszczy od II połowy XV wieku do I połowy XVIII wieku, Bydgoszcz 1996 s. 406, G. Surma, Nazwy osobowe w Opoczyńskiem, Gdańsk 1991 s. 82. Por. nazwę osobową Wardach, od apelatywy wardawy ‘leworęczny, mańkut’ M. B. Linde, Słownik języka polskiego, Lwów 1854-1860, t. VI s. 219, B.

WARDAK

Nazwisko Wardak można wywodzić od warda ‘mańkut’ lub od wardać ‘łazić’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 654, też ‘przewracać się’, zob. Słownik gwar polskich J. Karłowicza, t. VI, s. 70. Por. też nazwę miejscową Warda – folwark w b. pow. sejneńskim (zob. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII s. 949). Nazwa Wardak najprawdopodobniej  pierwotnie jednak nawiązywała do leworęczności, por. wardakiem = lewą ręką, zob. Słownik gwar polskich J. Karłowicza, t. VI, s. 71.

WARMUZ

Nazwę osobową Warmuz odnotowano już w 1635 roku, pochodzi od rzeczownika warmuż/warmuz, określającego rodzaj zupy (wodziankę), ale też jarmuż, wyraz pochodzi od średnio-wysoko-niemieckiego warmuos, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 655, tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VII, s. 462, Aleksandra Cieślikowa (opr.), Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 1. Odapelatywne nazwy osobowe, Kraków 2000, s. 335.

WARNIEŁŁO

Nazwisko Warniełło można łączyć genetycznie z niemiecką nazwą osobową Warn, funkcjonującą jako człon nazw osobowych, a pochodną od czasownika warnōn ‘strzec się’, Z. Klimek, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, Kraków 1997, s. 281. Inną możliwością interpretacyjną – która wydaje mi się bardziej przekonująca – jest wywodzenie go od warny (przymiotnik od war, czyli: 1. ‘warzenie, gotowanie’, 2. ‘to, co uwarzono’, 3. ‘wrzątek, ukrop’, 4. ‘ogień’), zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VII, s. 458, 462.

WARNKE

Nazwisko Warnke jest formą dolnoniemiecką, pochodzącą od nazwy osobowej Wernecke/Werneke, które z kolei są spieszczeniem znanego niemieckiego antroponimu Werner, zob. R. und V. Kohlheim, Familiennamen. Herkunft und Bedeutung, Mannheim 2005, s. 701, 715. Zob. WERNER.

Strony