Nazwiska widok główny

UNIATOWSKI

Nazwisko można wywodzić od nazwy miejscowej Uniatycze „wieś, powiat drohobycki, 8 km na północny zachód od Drohobycza”, zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, t. XII, s. 800-801. Można też łączyć pochodzenie nazwiska z wyrazem unjata/unita ‘człowiek kościoła obrządku greckiego, połączonego z kościołem rzymskokatolickim’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 310.  

URA

Potencjalną podstawę nazwiska Ura stanowi dźwiękonaśladowcze ura! < hura, zob. zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VII, s. 342. Inną możliwością interpretacyjną jest uznanie nazwiska za formę pochodną od Hura, to zaś od imienia Guryj/Huryj, występującego w kościele prawosławnym, pochodzącego od hebrajskiego gur ‘maly lew’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. I, s. 316.

URANT

Pochodzenie nazwiska Urant można łączyć z czasownikiem uranić, czyli ‘zranić, skaleczyć’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 640. Inną koncepcją jest uznanie go za formę zapożyczoną z języka greckiego, por. imię jednego z bogów – Uranos, zob.

URBALA

Nazwisko Urbala, odnotowane już w 1785 r.,  uznaje się za formę pochodną od imienia Urban, którego podstawę stanowił przymiotnik urbanus ‘miejski, rzymski (w końcu jakież miasto było wtedy ważniejsze :), mieszkaniec miasta’, wśród świętych noszących to imię: Urban I, papież 230 r. oraz kilku świętych papieży i biskupów, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 640, M. Malec, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 2. Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego, Kraków 1995, s. 130. 

URBANIAK

Nazwisko pochodzi od imienia Urban, notowanego w Polsce od XIII wieku i utworzonego od łacińskiego urbanus ‘miejski, mieszkaniec miasta’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 640. Urban to także: 1. mieszczanin, 2. pozór, fałsz, na urbanie = pod pozorem, pod fałszywym nazwiskiem, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 346. Por. także nazwę miejscową Urban z byłego powiatu odolanowskiego i sieradzkiego, Urbanie z byłego powiatu obornickiego, Urbany z byłego powiatu nowoaleksandrowskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s.

URBANOWSKI

Nazwisko Urbanowski to forma pochodna iod imienia łacińskiego pochodzenia, którego podstawę stanowił przymiotnik urbanus ‘miejski, mieszkaniec miasta’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 640. Imię stało się potem kanwą nazw miejscowych: Urbanowo, Urbanowicze itd. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 731) odnotowuje szlacheckie rodziny o tym nazwisku – Urbanowskich herbu Prus I, Urbanowo pow. bukowski, woj. poznańskie, pow. nurski, woj. mazowieckie, pow. przemyski, woj.

URODA

Nazwisko pochodzi od uroda: 1. urodzaj, urodzajna żywność – „w ziemi grunt jest dobrej urody”, 2. wzrost, postawa, dorodność, kształt ciała, okazała budowa ciała – „był urodą niewielki”, 3. urodziwość, piękność, przystojność, krasa, gładkość, dorodność – „uroda bez przyjemności nie pociągnie wiele gości” (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 349). Por. też nazwę miejscową Uroda „dobra nad jeziorem, pow. lepelski” – zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (t. XII, s. 819). 

URYN

Nazwisko jest formą pochodną od nazwy etnicznej Węgier ‘członek ludu ugrofińskiego zamieszkującego tereny dzisiejszych Węgier’, zgodnie z fonetyką ukraińską Uher, niemieckie Unger, znane także jako Ugrin/Ugryn > Uryn, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 669.

URYS

Nazwisko Urys można wywodzić od czasownika urysować, czyli ‘pokryć się rysami, porysować się, zrysować się’, np. „Skóra na policzkach urysowała się zmarszczkami”, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VII, s. 355. Przypuszczalnie nazwisko powstało na kanwie przezwiska nawiązującego do wyglądu. Inną możliwością interpretacyjną jest uznanie go za uproszczoną formę pochodną od litewskiej nazwy osobowej Uršys.

USTOWSKI

Nazwisko Ustowski ma kilka potencjalnych podstaw etymologicznych: 1. rzeczownik usta, 2. prasłowiańskie *ustiti ‘pobudzać’, 3. imiona Mściwoj, Eustachy, August, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 641, np. August > skrócona forma Ust > Ustow/Ustów > Ustowski. Inną możliwością interpretacyjną jest uznanie nazwiska za formę pochodzącą od nazwy miejscowej Uście/Ujście/Ustie, odnotowanej na terenie powiatu słonimskiego, sokólskiego, bobrujskiego, borysowskiego i innych, zob.

Strony