ŚLUGAJSKI
Nazwisko pochodzi od gwarowego rzeczownika śluga: 1. rózga, 2. nieproszony gość na weselu, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 578.
ŚLUGAJSKINazwisko pochodzi od gwarowego rzeczownika śluga: 1. rózga, 2. nieproszony gość na weselu, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 578. |
ŚMIAŁEKNazwisko pochodzi od tak samo brzmiącego rzeczownika, który oznaczał człowieka śmiałego, odważnego, zdeterminowanego na wszystko, junaka, zucha, zuchwalca, por. też śmiałkować, czyli: 1. śmiałością, zuchowatością nardabiać, buńczuczyć się, 2. wyzywać do walki, odgrażać się, 3. stawać się odważniejszym, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VI, s. 736. Nazwę osobową Śmiałek odnotowano bardzo wcześnie – już w 1399 roku, K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 580. |
ŚMIERZYŃSKINazwisko pochodzi od śmierzyć, czyli ‘uśmierzać, łagodzić, uspokajać, miarkować, poskramiać’, a także ‘sprzymierzyć’, por. też śmierz = śmierć, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s.742. |
ŚPIEWAKNazwisko pochodzi od rzeczownika śpiewak, czyli: 1. ten, co śpiewa, 2. piewca, poeta, wieszcz, bard, 3. głuszec na toku, 4. słowik, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s.752. Nazwę osobową Śpiewak odnotowano na terenie Polski w 1442 roku, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 583. |
ŚPITALNIAKNazwisko można wywodzić od nazwy osobowej Szpital, ta od rzeczownika szpital, czyli 1. Przytułek dla nędzarzy, niedołężnych, starców, kalek, 2. Gospoda bezpłatna dla podróżnych, 3. Przytułek dla dziadów i bab kościelnych przy plebanii, 3. Zakład leczenia chorych stale w nim przebywających lub od nazwy osobowej Szpitalniak, ta od rzeczownika szpitalnik czyli 1. Sługa kościelny, 2. Podrzutek oddany kobiecie wiejskiej na wychowanie, 3. Zakonnik szpitalny, 4. Pogardliwie nędzarz, biedak, 5. Rycerz maltański (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 653). Por. |
ŚREDNIAWANazwisko pochodzi od nazwy miejscowej Szreniawa, dawniej Śrzeniawa w gminie Gołcza w Krakowskiem, ta zaś pochodzi od nazwy rzeki Szreniawa, por. też nazwę hernu Szreniawa, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 553. Potencjalną podstawę nazwiska stanowi także przymiotnik średni, czyli: 1. pośredni, środkowy, 2. mierny, umiarkowany, niewielki, 3. zwykły, przeciętny, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 755-756. Por. także nazwę miejscową Średni z byłego powiatu borysowskiego i Średnia z byłego powiatu święciańskiego, mozyrskiego, przemyskiego, zob. |
ŚWIATŁOWICZNazwisko utworzono przyrostkiem patronimicznym –owicz od rzeczownika światło, czyli: 1. termin fizyczny, 2. światłość, łuna, blask, ogień, 3. dzień jasny, widok, 4. oświetlone miejsce, 5. ciało świecące, źródło światła, 6. oświetlenie, lampa, elektryczność, 7. ognisko, środek, centrum, 8. wnętrze pustych naczyń, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 770. Nazwę osobową Światłowicz odnotowano na terenie Polski w 1620 roku, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 585. |
ŚWIATOCHANazwisko utworzono przyrostkiem –ocha od nazwy osobowej Świat, ta od rzeczownika świat, czyli: 1. Zbiór wszystkich ciał niebieskich, wszechświat, przyroda cała, 2. Każda z planet, 3. Ziemia, 4.widok publiczny, światło dzienne, 5. Przestrzeń poza domem, dwór, 6. Otoczenie, 7. Przenośnie ‘ludzie’, 8. Życie doczesne, żywot, 9. Czas w danym okresie, 10. Przybysz obcy na wsi, 11. Duży kapelusz góralski, 12. Wielka odległość, kawał drogi (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 767-769). |
ŚWIATOWYNazwisko utworzono od przymiotnika światowy, czyli: 1. tyczący się świata, ziemski, 2. podróżny, 3. świecki, nie kościelny, 4. próżny, towarzyski, 5. na powierzchni ziemi będący, 6. uleczalny lub od rzeczownika świat, czyli: 1. Zbiór wszystkich ciał niebieskich, wszechświat, przyroda cała, 2. Każda z planet, 3. Ziemia, 4.widok publiczny, światło dzienne, 5. Przestrzeń poza domem, dwór, 6. Otoczenie, 7. Przenośnie ‘ludzie’, 8. Życie doczesne, żywot, 9. Czas w danym okresie, 10. Przybysz obcy na wsi, 11. Duży kapelusz góralski, 12. Wielka odległość, kawał drogi (zob. tzw. |
ŚWIĄĆNazwisko pochodzi od staropolskiego rzeczownika świąć 1. ‘miejsce święte, ziemia święta, świętość’, 2. Świątynia, przybytek (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 773). Potencjalne podstawy nazwiska stanowią także: przymiotnik święty i staropolskie imiona złożone typu Świętobór, Świętosław (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 589). |
ŚWIĄTKOWSKITo nazwisko można wywodzić od nazwy miejscowości Świątkowo „w powiecie węgrowieckim (Żnin), dekanat rogowski, o 5 klm na pólnocny wschód od Żernik. Graniczy z Juńczewem, Obiecanowem, Uścikowem i Ustaszewem” (Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI, s. 638) lub Świątkowa czy tym podobnej. Można też łączyć pochodzenie nazwiska z imionami typu Świętosław, Świętobór lub przymiotnikiem święty (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, Wrocław 1991, s. 270). J. S. Bystroń w Nazwiskach polskich (Warszawa 1993, s. |
ŚWIDERNazwisko może pochodzić od nazwy miejscowej Świder (odnotowanej na terenie byłego powiatu łukowskiego), Świdera (były powiat rzeczycki) lub Świdry (byłe powiaty: warszawski, nowomiński, janowski, łukowski, makowski, szczuczyński, oleckowski, lecki, jańsborski), zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s. 643-644, 650 i nn). Potencjalną podstawą jest także rzeczownik świder: 1. Narzędzie do robienia dziur, 2. Przenośnie świdry = oczy zezowate (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 774). |