ŚCIBURNazwisko pochodzi od imienia Ścibor, to od imienia złożonego Czścibor (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 92). Por. odnotowaną przez „Słownik staropolskich nazw osobowych” formę Ścibor. Por. też ścibać 1. zszywać, 2. ścibiać się ‘wścibiać się’ (Słownik gwar polskich, t. V, s. 338), ‘ścibić ‘wścibiać, wtykać, wrażać, wsadzać, wsuwać’ – „bocian do wąskiej flachy szyi szyję swoję ścibi” (tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 711). |
ŚCIERAŃSKINazwisko Ścierański ma następujące potencjalne podstawy etymologiczne: 1. nazwę miejscową Ściernie w powiecie pszczyńskim, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. X, s. 407 http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/Tom_X/407, 2. nazwę osobową Ścieran, pochodzącą od ścierać, staropolskie ścirać, czyli: usuwać zewnętrzną warstwę, oczyszczać, ale też miażdzyć, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 575. |
ŚCISŁOWICZNazwisko utworzono przyrostkiem patronimicznym (= tworzącym formy od imienia ojca) od nazwy osobowej Ścisły, ta zaś pochodzi od przymiotnika ścisły, czyli: 1. szczelny, spoisty, tęgi, zbity, nabity, gęsty, zwarty, zwięzły, 2. szczupły, wąski, ciasny, niewielki, skąpy, 3. akuratny, punktualny, dokładny, pedantyczny, skrupulatny, najwłaściwszy, literalny, 4. srogi, ostry, surowy, twardy, krępujący, nieubłagany, bezwzględny, 5. skąpy, oszczędny, nieszczodry, 6. nieurodzajny, głodny, chudy, twardy, ciężki (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 719). |
ŚCISŁOWSKINazwisko utworzone przyrostkiem –owski od ścisły 1. szczelny, spoisty, tęgi, zbity, nabity, gęsty, zwarty, zwięzły, 2. szczupły, wąski, ciasny, niewielki, skąpy, 3. akuratny, punktualny, dokładny, pedantyczny, skrupulatny, najwłaściwszy, literalny, 4. srogi, ostry, surowy, twardy, krępujący, nieubłagany, bezwzględny, 5. skąpy, oszczędny, nieszczodry, 6. nieurodzajny, głodny, chudy, twardy, ciężki (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 719). |
ŚLĄCZKANazwa osobowa Ślączka jest bardzo stara – odnotowano ją już w 1390 roku, wywodzi się ją od czasownika ślęczeć, czyli ‘wysiadywać, wyczekiwać’, por. ślęczka/ślęczek ‘przezwisko osoby nie zaproszonej na wesele, lecz podglądającej przez okno lub stojącej przy drzwiach’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 577-578, tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VI, s. 728. |
ŚLIFIRZNazwisko pochodzi od rzeczownika ślifierz = szlifierz, czyli ‘rzemieślnik zajmujący się szlifowaniem’, wyraz powstał przez zaadaptowanie do polszczyzny niemieckiego rzeczownika Schleifer, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 635. |
ŚLISKINazwisko pochodzi od nazwy osobowej Śliski, ta od przymiotnika śliski, czyli: 1. Po którym się ślizgać można, posiadający słabe tarcie, 2. Przenośnie niepewny, zdradliwy, ryzykowny, kruchy, chwiejny, 3. Płytki, niepewny niegruntowny, 4. Szybko morzący człowieka („snem śliskim zdjęty twardo zasnął”) – zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 732. Por. także nazwę miejscową Ślizki, odnotowaną na terenie byłego powiatu wileńskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XV, cz. 2, s. 593. |
ŚLIWAKPodstawę nazwiska Śliwak stanowi rzeczownik śliwa, czyli: 1. drzewo owocowe, 2. odcisk, nagniotek, pęcherz, por. też śliwić się ‘zlewać, spływać, ślimaczyć się’, śliwina ‘drzewo śliwkowe’ (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 731). |
ŚLIWICKINazwisko Śliwicki pochodzi od nazwy miejscowości Śliwice, dość popularnej na terenie Polski: http://dir.icm.edu.pl/?find_in=fulltext&volume_id=1&find_text=%C5%9Aliwice&search_volume=all&x=0&y=0 . Nazwa miejscowa pochodzi od rzeczownika śliwa i przypuszczalnie oznaczała pierwotnie miejsce, gdzie rosły drzewa owocowe tego gatunku. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. |
ŚLIWIŃSKIPodstawę nazwiska może stanowić nazwa miejscowa Śliwiny lub Śliwno lub nazwa osobowa Śliwa, pochodząca od rzeczownika śliwa. Por. też śliwić się ‘zlewać, spływać, ślimaczyć się’, śliwina ‘drzewo śliwkowe’ (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 731). To nazwisko odnotowuje w swej pracy M. Jaracz (Nazwiska mieszkańców Kalisza od XVI do XVIII wieku, Bydgoszcz 2001, s. 374): Honestorum Casimiri et Veronicae Sliwinskich 1788, Famatorum Casimiri Sliwinski campanaratus et Weronica de Rutkowiczow con. Incolarum Cal. De Platea Vratislaviensi 1795. Przytaczają je także B. |
ŚLIZNazwa pochodzi przypuszczalnie od podstawy śliz, wykorzystanej w śliz – określeniu ryby z rodziny piskorzowatych, dawniej tym mianem określano także śluz, por. też ślizać się ‘ślizgać się’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 579, tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VI, s. 732. |
ŚLIŻEWSKINazwisko Śliżewski to forma pochodząca od nazwy miejscowej. Ma następujące potencjalne podstawy etymologiczne: 1. Ślizów, kaliskie, gmina Syców, 2. Śliżowo (Wileńszczyzna), 3. Śliże (kilka miejscowości – powiat lidzki, wiłkomierski, nowoaleksandrowski, poniewieski, szawelski), zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 579, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. X, s. 768. |