Nazwisko od popularnej nazwy miejscowej Belau, zob. M. Gottschald, Deutsche Namekunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Bedeutung, Berlin 1954 s. 186, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. I s. 209. Ewentualnie od zniemczonej przez nieoznaczenie miękkości i wymianę sufiks -awa na -au, formy nazwy Bielawa. Por. też nazwę osobową Biel < biel i apelatyw bielawa ‘blondyn’, zob. B. Mossakowska, Nazwiska mieszkańców Komornictwa Olsztyńskiego, Gdańsk 1993 s. 21. Nazwisko odnotowuje A.
|
Nazwisko utworzone fleksyjnie, od nazwy osobowej Biel, ta od biel, biały, kaszubskie biela ‘blondyn’, zob. E. Breza, Nazwiska Pomorzan. Pochodzenie i zmiany t. I, Gdańsk 2000 s. 248, zapisane bez zaznaczenia miękkości.
|
Nazwisko ma następujące potencjalne podstawy etymologiczne: 1. gwarowe bełkać/bełczeć ‘bełkotać, szumieć’, 2. staropolskie bełk ‘wir, szum’, 3. bełka ‘bedłka’ (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków t. 1, s. 27), 4. nazwę miejscową Bełcz w byłym powiecie opatowskim, zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, s. 99.
|
Pochodzenie nazwiska można łączyć z prasłowiańskim bełz ‘coś białego, błyszczącego’, K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. I, s. 28.
|
Nazwisko homonimiczne. Można je wywodzić: I. od niemieckiej nazwy etnicznej Behm: der Böhme ‘Czech’, H. Bahlow, Deutschen Namenlexicon. Familien und Vornamen nach Ursprung und Sinn erklärt, München 1967 s. 67, średniowieczna forma Bêheim > Behem > Behm, zob. J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 s. 174, średnio-wysoko-niemieckie Behēim., J. K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 s.
|
Nazwisko Bembnista pochodzi od rzeczownika bębnista, dawnego określenai dobosza, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. I, s. 31.
|
Nazwisko niemieckie, złożone z Bem, to od średnio-wysoko-niemieckiej nazwy etnicznej Behēim ‘Czech’, J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 s. 174, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, Cz. 5 Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, opr. Z. Klimek, Kraków 1997 s. 15, M. Czaplicka-Niedbalska, Nazwiska mieszkańców Bydgoszczy od II połowy XV wieku do I połowy XVIII wieku, Bydgoszcz 1996 s. 53 + der Hag: 1. ‘żywopłot, ogrodzenie’, 2. ‘krzaki, zarośla’.
|
Nazwisko od imienia Ben, to od Benedykt lub Beniamin, zob. M. Malec, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków 1994 s. 197, K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I A-K Kraków 1999 s. 35-36.
|
Nazwisko ma następujące potencjalne podstawy etymologiczne: I. Nazwę osobową Będa, pochodzącą od złożonych typu Będzieciech, Będzimir; II. Wyrazy pospolite zaczynające się na bę-, np. będę, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków..., t. I, s. 31, III. Rzeczownik bednarz, czyli rzemieślnik wyrabiający naczynia klepkowe, wyraz pochodzi z niemieckiego binder, zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 110.
|
Nazwisko od nazwy miejscowej Będowska, niemiecki Bendawitz, z byłego powiatu wielkostrzeleckiego lub Będów z byłego powiatu zielonogórskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. I s. 165. Ewentualnie utworzone sufiksem -owski, od nazwy osobowej Będa, ta od imion złożonych typu Będzieciech, Będzimir, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I A-K Kraków 1999 s. 31, por. też Bened < Benedykt, zob. M.
|
Nazwisko proste, równe chrześcijańskiemu imieniu pochodzenia łacińskiego Benedict(us) < benedictus ‘błogosławiony, święty’, „Wśród świętych: Benedykt z Nursji, założyciel benedyktynów oraz liczni średniowieczni święci tego imienia”, zob. M. Malec, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków 1994 s. 197.
|
Nazwisko od chrześcijańskiego imienia pochodzenia łacińskiego Benedict(us) < benedictus ‘błogosławiony, święty’, „Wśród świętych: Benedykt z Nursji, założyciel benedyktynów oraz liczni średniowieczni święci tego imienia”, zob. M. Malec, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków 1994 s. 197.
|