Nazwisko Bernat pochodzi od imienia Biernat, które jest spolszczoną formą pochodną od imion niemieckich Berinhard, Bernart, Bernard itp., te zaś utworzono od członów bero ‘niedźwiedź’ i hart ‘twardy, szorstki’, ale też ‘silny, mocny, krzepki, dzielny’, zob. M. Malec, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 2. Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego, Kraków 1995, 22. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 38) odnotowuje szlachecką rodzinę o tym nazwisku – Bernat vel Croisis, v. Kunicki, v. Najdakowski, v. Najdukowski herbu Bończa, 1445 r., Bernatany, pow. poniewieski.
