Nazwisko od bartnik ‘zajmujący się barciami, pszczelarz’. Tę formę odnotowuje już Słownik staropolskich nazw osobowych, a także J. Bubak (Słownik nazw osobowych i elementów identyfikacyjnych Sądecczyzny XV-XVII w. Imiona, nazwiska, przezwiska, cz. I A-M, Kraków 1992, s. 54): Ogiba de Marczynkowicze et Gadex de eadem villa meliffici al. Barthniczy 1560 (liczba mnoga). Przytaczają je także Z. Abramowicz, L. Citko, L. Dacewicz w Słowniku historycznych nazw osobowych Białostocczyzny (XV-XVII w.),t. I A-O, Białystok 1997, s. 25): Sak Bartnik 1662, L. Dacewicz w Antroponimii Białegostoku w XVII-XVIII wieku (Białystok 2001, s. 80): Karol Bartnik 1775, B. Mossakowska w pracy Nazwiska mieszkańców Komornictwa Olsztyńskiego (Gdańsk 1993, s. 18): Christophorus Bartnik 1592. E. Breza w Nazwiska Pomorzan. Pochodzenie i zmiany (Gdańsk 2000, s. 43) podaje szerszem informacje na temat podstawy nazwiska: „Wyraz barć oznaczał nie tylko dziuplę wydrążoną w drzewie (…), ale także obwód leśny, gdzie hodowano pszczoły. (…) Na miodzie można było się wzbogacić, dlatego w kaszubszczyźnie np. wyraz bartnik oznacza ‘bogacza’. Por. też odnotowane przez Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (t. I, s 111) nazwy miejscowe: Bartnik, Bartniki.
